Denizli sanayicisi küresel resesyon bekliyor

Osman Nuri BOYACI

DENİZLİ - Denizli Sanayi Odası’nın (DSO) tüm dünyayı sarsan COVID-19’un sanayiye etkisini ve üyelerinin beklentilerini belirlemek için gerçekleştirdiği anketten küresel resesyon beklentisi çıktı. 306 üyenin yanıt verdiği ankete katılanların yüzde 91’i siparişinin ertelenmesi ya da iptaliyle karşı karşıya kaldığını belirtti. Sanayicilerin yüzde 92,3’ü finansman sorunu yaşadığını ifade ederken, 92,7’si istihdamının azalacağını düşünüyor. Denizlili sanayicilerin yüzde 81’i küresel bir resesyon beklediğini söyledi.

DSO üyeleri arasında gerçekleştirilen ankete 3 günde 306 üyeden yanıt geldi. Anket DSO tarafından her sene gerçekleştirilen ve bu yıl şubat ayında 288 üye ile yapılan Genel Görünüm Anketi ile karşılaştırıldı. İki anket arasında geçen 50 günlük süreçte, sanayicilerin beklentilerinde ciddi dönüşümler gözlendi.

İhracatının çoğunluğunu Avrupa’ya yapan bir sanayi kenti olan Denizli’de salgının etkileri oldukça fazla hissediliyor. Anket kapsamında çalışma durumu etkilenmeyen işletmelerin oranı %18 olarak sonuçlara yansıdı. Geri kalan sanayiciler çalışmaya ara verdiğini, üretim kapasitesini düşürdüğünü ve çalışmaya ara vermeyi düşündüğünü belirtti. Kısa çalışma ödeneğine başvuranlar ve başvurmayı düşünenlerin oranı ise %78 olarak ölçüldü. Genel Görünüm Anketinde 2019 yılında yeni siparişlerin çoğunlukla arttığı, sanayicilerin üçte ikisinin 2020’de yeni siparişlerinin artmasını beklediğini ifade etmişti. Covid-19 anketine katılan 306 sanayiciden sadece 1’i salgın sonrası yeni siparişlerinin arttığını belirtirken %95’i (292 firma) yeni siparişlerinin azaldığını beyan etti.

Siparişler iptal edildi

Salgının mevcut siparişler üzerindeki etkisi de ağır oldu. Sanayicilerin sadece %9,03’ü salgının mevcut siparişlerinde bir değişikliğe sebep olmadığını belirtirken, %91’lik bölüm siparişlerinin iptali veya ertelenmesi ile karşı karşıya kaldığını ifade etti. Siparişinin iptal edildiğini belirtenlerin oranı ise %27,7. Salgının ortaya çıkmasından sonra en çok dile getirilen problemlerden biri lojistik oldu. Ankete katılan 306 firmadan 191’i girdi lojistiğinde problem yaşadığını belirtirken 107’si girdi lojistiğinde herhangi bir problem yaşamadığını belirtti.

Yaşanan problemlerde gecikmeler ve maliyet artışları en çok vurgulanan problemler oldu. Lojistiğin satış tarafından problem yaşayıp yaşamadıklarına ilişkin soruda ise şirketlerin %67’si satış lojistiğinde problem yaşadığını belirtti. Tedarik problemi yaşayanların problemlerinin ise Avrupa ve Çin kaynaklı olduğu görüldü.

İş dünyasının en büyük korkusu finansman

Ankette salgının Türkiye’de görülmeye başlamasından bu yana iş insanlarının en büyük korkusunun finansman konusunda problem yaşamak olduğu tespit edildi. Geçen hafta gerçekleştirilen ankete cevap veren DSO üyelerinin %92,3’ü finansmanda sorun yaşadığını belirtti. İki ay önce yapılan Genel Görünüm Anketi’nin sonuçlarına göre sanayicilerin üçte ikisi herhangi bir finansman sorunu yaşamadığını belirtiyordu. Finansman sorunu yaşayanların oranı %33,48 idi. Siparişlerde yaşanan olumsuz gelişmeler, finansman problemlerini de yanında getirdi. Finansman problemlerin başında tahsilat gelirken, alınan tüm tedbirlere rağmen kredi imkanlarının daralması ve finansman maliyetlerinin artması 2. ve 3. sırada yer aldı. Sanayici, tahsilatların gecikmesi, gönderdiği halde bedelini alamadığı mallar, çeklerin karşılıksız çıkması gibi sebeplerle tedirginlik yaşıyor. Salgının uzaması ihtimalinde firmaları için gördükleri en büyük riskler ise nakit akışlarının bozulması, ihracatın azalması, iç satışların azalması ve müşteri kayıpları.

YÜZDE 92,74: SALGINLA İSTİHDAM AZALACAK

Denizlili sanayici salgının küresel boyutta bir resesyona neden olacağını düşünüyor ve %92’lik bir kısım salgının Denizli istihdamında azalışa neden olacağını öngörüyor. Ankete katılanların %81’ı küresel resesyona neden olacağını beklediğini söylerken, %17’si ‘kısmen’, %2’si ise ‘hayır’ yanıtı verdi. Genel Görünüm Anketi sonuçlarına göre sanayicilerin %46,02’si 2020’de istihdamının artacağını bekliyordu. İstihdamının azalacağını düşünenlerin oranı ise sadece %9,73 seviyelerinde idi. Ancak salgın sonrasında sanayicilerin %92,74’ü istihdamının azalmasını bekliyor. Aynı kalacak diyenler %6,93 seviyesinde.

SANAYİCİ ÖNÜNÜ GÖREMEME TEDİRGİNLİĞİ YAŞIYOR

Ankete katılan sanayiciler önlerini görememekten dolayı tedirgin olduklarını ifade ederken, bu zamana kadar alınan ekonomik ve ticari önlemlerin tam olarak ihtiyaçlarını karşılamadığı görüşünde. Hükümetten beklentilerin sorgulandığı ankette ilk 5 sırada finansman desteği, teşviklerin uygulamasında yaşanan aksaklıkların giderilmesi (özellikle mücbir sebep uygulamasındaki NACE ayrımının kaldırılması), programlı bir sokağa çıkma yasağı, işveren üzerindeki istihdam ve vergi yüklerinin azaltılması ve enerji desteği yer aldı.