Çiğ sütte iki farklı maliyet açıklandı

Tüm, Süt, Et ve Damızlık Sığır Yetiştiricileri Derneği(TÜSEDAD) çiğ süt üretim maliyetini “sürü yönetimi” açısından değerlendirerek iki farklı maliyet açıkladı.

Buna göre, işletmedeki bütün doğan buzağıların satıldığı ve dışarıdan düve, gebe düve alındığı dikkate alındığında 1 litre çiğ sütün maliyeti litre başına 16 lira 85 kuruş, buzağıların işletmede tutulduğu ve dışarıdan hayvan alınmadığında ise litre başına maliyet 15 lira 79 kuruş olarak açıklandı.

Maliyet komitesi oluşturuldu

TÜSEDAD’tan yapılan açıklamada konuya ilişkin özetle şu değerlendirmeye yer verildi:

“Bildiğiniz üzere çiğ süt maliyet hesaplaması ile ilgili olarak son 2 yıldır derneğimizin aylık açıklamaları kamuoyu tarafından dikkatle takip edilmekte ve kabul görmekte idi. Buna istinaden sizleri ve kamuoyunu daha ayrıntılı bir şekilde bilgilendirmek adına, Atatürk Üniversitesi Veteriner Fakültesi Hayvan Besleme ve Beslenme Hastalıkları Ana Bilim Dalı Öğretim Üyesi Prof. Dr. Armağan Hayırlı önderliğinde oluşturduğumuz maliyet komitesi çalışmaları sonuçlanmıştır.

Maliyet hesaplamaları ile ilgili olarak, derneğimiz ve Ulusal Süt Konseyi(USK) rakamları dikkate alınmakta ancak konsey ile derneğimizin hesaplama metodunda sürü yönetimi açısından farklı bakış açısı olmakta idi.

USK metoduna göre maliyet daha yüksek

Ulusal Süt Konseyi’nin hesaplama metodunda, doğan tüm buzağılar erkek veya dişi fark etmeksizin satılmakta ve sürü devamlılığı için yıl içinde düve ve/veya gebe düve alımı yapılacak sürü devamlılığı sağlanmaktadır.
Derneğimiz ise, sürü devamlılığı ve saha gerçeklerine göre doğan tüm buzağıların satılmayıp, yıl içinde reforme edilen inekler yerine, doğan dişi buzağıların bir kısmının işletmede beslenmesi şeklinde bir hesaplama metodu geliştirmişti.

Bizler de bakış açılarımızdaki farklılığı gidermek adına, yeni hesaplama metodumuzda hem USK’nın bakış açısından hem de sahada uygulanan sürü yönetimi bakış açısıyla 2 ayrı hesaplama metodu oluşturduk.
Bu nedenle derneğimiz; hem USK’nın bakış açısı ile doğan tüm buzağılar satıldığında hesaplanan maliyeti, hem de sürü devamlılığı için dişi buzağıların bir kısmının işletmede tutulması şeklinde iki ayrı metot geliştirdi.”

İki farklı metot iki farklı maliyet

TÜSEDAD tarafından yapılan açıklamada iki ayrı metot ile hesaplanan 2024 Ocak ayı çiğ süt üretim maliyeti şöyle:

MALİYET 1: Bu metotta; sürü devamlılığı için; her yıl yüzde 20 reforme edilen inekler yerine doğan dişi buzağılar işletmede tutulmakta ve sürüye katılmaktadır. Bu metotla dışarıdan düve/gebe düve satın alınmamakta ve sürü büyüklüğü bu yolla sabit tutulmaktadır. Bu metoda göre 1 litre çiğ sütün maliyeti 15 lira 79 kuruş.

MALİYET 2 (USK Mantığına göre): Bu metotta; sürü devamlılığı için; her yıl yüzde 20 reforme edilen inekler yerine dışarıdan düve/gebe düve satın alınmakta ve sürü büyüklüğü bu yolla sabit tutulmaktadır. Bu metoda göre 1 litre çiğ sütün maliyeti 16 lira 85 kuruş.

Fiyat maliyetin altında

Ulusal Süt Konseyi‘nin halen yürürlükte olan çiğ süt referans fiyatı litre başına 13 lira 50 kuruş olarak uygulanıyor. Çiğ sütün fiyatı, maliyetin çok altında. TÜSEDAD'ın yaptığı çalışma elbette önemli. Prof. Dr. Armağan Hayırlı hem sektörü çok iyi bilen hem de bilimsel bakış açısı ile en doğru hesaplamaları yaptığından kuşku yok. Ancak, çiğ sütte maliyet ve fiyat konusu yine tartışılmaya devam edilecek. Çiğ süt fiyatı hangi maliyete göre belirlenecek, Tarım ve Orman Bakanlığı maliyet ile referans fiyat arasındaki fark kadar üreticilere destekleme primi ödeyecek mi?