Buğday ve bakliyat alım fiyatının ayrıntıları

Ali Ekber YILDIRIM

Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan, 2020 ürünü buğday alım fiyatını açıkladı. Buna göre Toprak Mahsulleri Ofisi(TMO) kırmızı ve beyaz sert ekmeklik buğdayı üreticiden ton başına 1650 liradan alacak. Makarnalık buğday alım fiyatı ise ton başına 1800 lira olarak açıklandı.
Geçen sene kilo başına 5 kuruştan 10 kuruşa çıkarılan prim miktarında ise artış yapılmadı. 2020 ürünü için üreticiye kilo başına 10 kuruş destekleme primi ödenecek.

Fiyatı artışı yüzde 22.2 oldu

Ekmeklik buğday alım fiyatı geçen yıla göre yüzde 22.2 oranında artışla 1.350 liradan ton başına 1650 liraya yükseltilmiş oldu. Geçen yıl ton başına 1.450 lira olarak açıklanan makarnalık buğday alım fiyatı ise 2020 ürünü için yüzde 24.4 artırılarak ton başına 1800 liraya çıkarıldı.

Primde artış yok

Buğday alım fiyatını açıklayan Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan, destekleme tutarının da ton başına 230 lira olacağını söyledi. Edindiğimiz bilgilere göre geçen sene kiloda 10 kuruş ve ton başına 100 lira olan destekleme primi artırılmadı. Primle birlikte, mazot, gübre, sertifikalı tohum ve diğer desteklerde eklenince çiftçiye ödenecek toplam destek miktarı ton başına 230 lira, kilo başına 23 kuruş olarak hesaplanıyor.

Arpaya 1275 lira

Cumhurbaşkanı Erdoğan, 2019'da ton başına 1.100 lira olan arpa alım fiyatını ise 2020 ürünü için 1275 lira olarak açıkladı.

Kırmızı mercimek fiyatı yüzde 40 artırıldı

Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan bakliyat ürünlerinde de alım fiyatlarını açıkladı. Yapılan açıklamaya göre kırmızı mercimeğin tonu 3 bin 550 liradan, yeşil mercimek 3 bin 200 liradan ve nohut 3 bin 350 liradan alınacak. Geçen yılki alım fiyatları ile karşılaştırıldığında en yüksek artış kırmızı mercimekte yapıldı. Geçen sene üreticiden kırmızı mercimeğin tonunu 2 bin 500 liradan alan Toprak Mahsulleri Ofisi 2020 ürünü kırmızı mercimeği 3 bin 550 liradan alacak. Yapılan artış yüzde 40 oldu.

Yeşil mercimek fiyatı ton başına geçen sene 3 bin 50 lirayken bu yıl 150 liralık artışla 3 bin 200 lira oldu.

Nohutta ton başına 50 lira arttı

Son yıllarda nohut üretimindeki artış dikkat çekerken bu sene nohut alım fiyatı sadece 50 lira artırıldı. Toprak Mahsulleri Ofisi, geçen yıl tonunu 3 bin 300 liradan aldığı nohutu bu sene 3 bin 350 liradan alacak.

Buğday stratejik ürün vazgeçemeyiz

Toprak Mahsulleri Ofisi Genel Müdürü Ahmet Güldal, göreve geldiği günden beri alım fiyatlarını hasat başlamadan önce açıkladıklarını belirterek: "Sayın cumhurbaşkanımız geçen sene hububat alım fiyatlarını 2 Mayıs'ta açıkladı. Bu sene ise 4 Mayıs'ta açıkladı. Buğday konusunda geçen sene olduğu gibi stratejik önemini dikkate alarak üreticimizi memnun edecek bir fiyat belirledik. Açıklanan bu fiyatla üreticinin maliyetinin en az yüzde 51!ini karşılamış olacağız. Çiftçimize buğday üretimine verdiğimiz önemi açıkladığımız fiyatla göstermiş oluyoruz. Daha önce 9 milyon hektar olan buğday ekim alanları geçen yıla kadar 7 milyon hektarın altına kadar düşmüştü. Geçen sene verdiğimiz fiyatla toparlandı. Bu sene ki fiyat buğday ekim alanlarını artıracak" dedi.

Ahmet Güldal, dünya buğday rekoltesinde artış olduğunu ve 762 milyon tondan 764 milyon tona revize edildiğini, Dünya buğday fiyatının 225 dolar seviyelerinde olduğunu ancak yeni sezon buğdayın tonunun 205-207 dolar seviyelerinde olduğunu belirtti.

Kırmızı mercimek konusunda pozitif ayrımcılık yapacaklarını daha önce açıkladıklarını ve yüzde 40 fiyat artışı ile bu mesajı daha güçlü bir biçimde çiftçiye verdiklerini anlatan Güldal, buğday, bakliyat gibi ürünlerin ülke için çok önemli olduğunu ihtiyacın iç piyasadan yerli üretimden karşılanmasının önemli olduğunu sözlerine ekledi.

Serbest piyasada buğday fiyatı

Toprak Mahsulleri Ofisi'nin yayınladığı piyasa bültenine göre serbest piyasada Anadolu Kırmızı Sert Buğdayın tonu 1648 liradan işlem görürken, Eskişehir Ticaret Borsası'nda 1611 lira, Konya Ticaret Borsası'nda 1732 lira ve Polatlı Ticaret Borsası'nda 1760 liradan işlem görüyor. Makarnalık buğday ise serbest piyasada 1880, Çorum Ticaret Borsası'nda 1716,Konya Ticaret Borsası'nda 1762 liradan işlem gördü. Dünya piyasalarında ise Amerika Birleşik Devletleri'nde buğdayın tonu 241 dolar, Fransız ekmeklik buğday 225 dolar, Rus ekmeklik buğday ise 225 dolardan işlem görüyor. Kanada'da makarnalık buğday fiyatı 320 dolardan işlem görüyor.

Üretici primde artış bekliyordu

Ulusal Hububat Konseyi ve üreticiler buğday destekleme priminin kilo başına 10 kuruştan en az 20 kuruşa artırılmasını istiyordu. Adana Çiftçiler Birliği Başkanı Mutlu Doğru yaptığı açıklamada buğday alım fiyatının dünya fiyatı ile aynı seviyelerde olması nedeniyle içerdeki ürüne yönelme olacağını belirterek çiftçiye verilen fark ödemesi priminin ton başına 100 liradan 200 liraya çıkarılmasını beklediklerini ancak primin artmadığına işaret etti.

Prim artışı çiftçiyi üretime yönlendirir

Mutlu Doğru'nun açıklaması özetle şöyle: "Tarım sektörünün öneminin arttığı ve özellikle buğday gibi stratejik bir ürünün hasadına az bir süre kala, dünyanın içinde bulunduğu virüs salgını nedeniyle dışarıdan tarımsal ürün tedariğinin zorlaşacağı, tarımsal ürünlerde tüm ülkelerin millileşme akımı içine girdiği bu günlerde, hububat fiyatlarının erken açıklanması piyasaları düzenleme ve spekülasyonları önleme açısından önemli olmuştur. Hasat döneminde hububat ithalatı yapılmayacağı taahhüdü ve açıklanan ton başına 1.650 TL’lik fiyatın dünya fiyatlarıyla aynı seviyede olması, iç piyasamızda buğdaya olan talebi arttıracağı kanaatindeyim. Hava şartları ve yağışın da ülke genelinde olumlu devam etmesi şartıyla verimli bir yıl geçerse açıklanan fiyatın çiftçimizi tatmin edici seviyede olacağına inanıyorum. Ancak yapılan açıklamadan geçen yıl ton başına 100 TL olarak verilen fiyat fark (prim) desteğinin, bu yıl diğer desteklerle beraber toplam 230 TL olduğu anlaşılıyor ki bu yetersiz olacaktır. Çünkü çiftçi kazanamadığı için buğday ekmekten kaçınıyor, suyu da bulursa başka ürünlere yöneliyor. Çiftçiye buğday ektirmek için prim desteğini yüksek tutmak gerekir. Bizim beklentimiz buğday fiyatının 1.650 TL, geçen yıl tona 100 TL olan primin ise diğer destekler hariç 200 TL olması yönündeydi."