Brexit Türkiye’ye yaradı

İmam GÜNEŞ

Türk ihracatçılar, geçtiğimiz yılı Brexit sonrası Birleşik Krallık ile imzalanabilecek Serbest Ticaret Anlaşması (STA) beklentisiyle geçirdi. STA anlaşması ise yıl sonunda yapıldı. 29 Aralık 2020 tarihinde imzalanan STA sonrasında, bu pazara ihracatın ciddi şekilde artacağını savunan ihracatçılar yılın ilk dört ayındaki rakamlara göre haklı çıktılar.

Brexit sonrası Avrupa Birliği (AB) ülkelerinin bu pazara ihracatı yüzde 25 ila 30 arasında azalırken, Türkiye’nin aldığı pay artıyor. International Trade Center (ITC) verilerine göre, Türkiye’nin Birleşik Krallık’ın ithalatından aldığı pay 2018 yılında 1,71 iken, bu oran 2019’da 1,75’e, 2020’de ise 1,82’ye çıktı. Yılın ilk dört ayında Birleşik Krallık’a yapılan ihracat, tüm zamanların en iyi performansı oldu. Bu pazara Ocak-Nisan döneminde 3,72 milyar dolar ihracat yapılırken, artış yüzde 34,1 oldu. Pandemi öncesi dönemle kıyaslandığında ise 2019 yılında 3,45 milyar dolar ihracat yapılmıştı.

İlk 10 sektörde artış ivmesi

Sektör bazında baktığımızda ise bu pazarda en başarılı ilk 10 sektör de önemli artışlar kaydetti. İlk üç ayda, geçen yılın aynı dönemine göre lider sektör olan otomotiv 977,5 milyon dolar ihracatla yüzde 50,2’lik artış sağladı. Otomotivi, yüzde 66,6’lık artışla elektrik elektronik, yüzde 33,7’lik artışla hazır giyim ve konfeksiyon, yüzde 25,2’lük artışla kimyevi maddeler ve mamulleri, yüzde 72,8’lik artışla demir ve demir dışı metaller takip etti.

Otomotiv sektöründe bu pazarda en başarılı ürün eşya taşımaya mahsus motorlu taşıtlar oldu. Elektrik elektronikte alçak gerilim enerji kabloları, kimyevi maddeler ve mamullerinde plastikler ve mamulleri ürünü, demir ve demir dışında bakır tel ve örme halatlar, çelikte dikişli boru, tekstil ve hammaddelerinde iplik, deride ise ayakkabı ilk sırayı alan ürünler oldu.

Türkiye’nin satabileceği 1,817 ürün daha var

Birleşik Krallık’ın 2020 yılında en çok ithalat gerçekleştirdiği ilk 3 sektöre baktığımızda; 115 milyar dolarla kimyevi maddeler ve mamulleri, 109 milyar dolarla mücevher ve 87 milyar dolarla elektrik elektronik sektörleri yer alıyor. Türkiye’den en çok ithalatı ise 2,28 milyar dolarla otomotiv endüstrisi, 1,76 milyar dolarla hazır giyim ve konfeksiyon ve 1,74 milyar dolarla elektrik elektronik sektörlerinden gerçekleştirdi. TİM verilerine göre, Birleşik Krallık, Türkiye’den 2 bin 827 ürün ithal ederken bunların 1.291’i rekabetçi Türk ihraç ürünlerinden oluşuyor.

Türkiye’nin Birleşik Krallık pazarına satabileceği 240’ı uluslararası piyasalarda rekabet üstünlüğüne sahip olmak üzere, 1.817 ürün daha olduğunu tespit edildi. Birleşik Krallık, bu ürünlerde Türkiye dışındaki tedarikçilerden 89,7 milyar dolarlık ithalat yaptı. Türkiye ise bu ülke dışındaki pazarlara toplam 11,9 milyar dolarlık ihracat gerçekleştirdi.

Birlik başkanları performanstan memnun

Elektrik Elektronik İhracatçılar Birliği Başkanı Güven Uçkan: Sektörümüz yılın ilk üç ayında başarılı bir performans sergiledi. Sektörümüzü oluşturan beyaz eşya, elektronik, elektrik, elektrik üretim dağıtım ekipmanları ve kablo mal gruplarının hepsinde ilk çeyrekte önemli düzeyde ihracat artışları meydana geldi. Brexit nedeniyle Birleşik Krallık’ın Avrupa Birliği’nden yaptığı ithalat ocak ayında rekor seviyede düştü. Ülkemizin Birleşik Krallık’a ihracatındaki artış ise dikkat çekici. Birleşik Krallık ile ülkemiz arasında imzalanan STA’nın önemi bu çerçevede ortaya çıkıyor.

İstanbul Kimyevi Maddeler ve Mamulleri İhracatçıları Birliği (İKMİB) Başkanı Adil Pelister: Birleşik Krallık ile ülkemiz arasında yapılan STA ile sanayi ürünlerinde gümrük vergisi sıfırlandı. Böylece olası ekstra maliyet yükünden kurtulmuş olduk. Dolayısıyla ihracatımızı mevcut haklarımızı koruyarak, aksatmadan devam ettirebiliyoruz. Brexit ile birlikte Birleşik Krallık, bu yılbaşından itibaren, AB REACH mevzuat kapsamından da çıktı ve artık UK REACH tüzüğünü yürürlüğe koydu. Bu kapsamda ihracatçı firmalarımızın UK-REACH’e de ayrıca uyum sağlamaları gerekiyor.

İstanbul Demir ve Demir Dışı Metaller İhracatçıları Birliği (İDDMİB) Başkanı Tahsin Öztiryaki: Türkiye’nin ikinci, sektörümüzün üçüncü en büyük ihracat pazarı konumundaki Birleşik Krallık’la imzalanan STA ile birlikte, önümüzdeki iki yıl içinde, daha da derin ticaret ilişkilerine yönelik çok daha kapsamlı bir ticaret anlaşması için çalışma fırsatımız olacak. Son birkaç yıldır Avrupa’nın olduğu gibi Birleşik Krallık’ta da üretim, Çin'e bağımlı hale gelmişti. Nihayet bu durumun olumsuzluğunu tespit ederek tedarik kaynaklarını çeşitlendirmenin önemini fark ettiler. Birleşik Krallık’a Çin'den çok daha yakın olan ülkemizin bu stratejik değişimden yararlanması gerekiyor.

Çelik İhracatçıları Birliği (ÇİB) Yönetim Kurulu Başkanı Adnan Aslan: STA’nın Brexit sonrası yaşanmış olan belirsizlikleri ortadan kaldırması, genel anlamda iki ülke arasındaki ticari ilişkileri iyileştirmesi ve ticarette olumlu bir hava yaratması bekleniyor. Çelik sektörü özelinde baktığımızda, 2018 yılından bu yana Avrupa Birliği Korunma Önlemi kapsamında çelik ithalatına kota uygulamaktadır. Birleşik Krallık, Brexit sonrası bu uygulamaya kendi çizdiği çerçeve dahilinde devam etme kararı aldı. STA ticareti pozitif yönde etkilese dahi, kotalar devam ettiği sürece çelik sektörüne beklendiği kadar avantaj sağlayamayabilir.

İstanbul Tekstil Hammaddeleri ve İhracatçıları Birliği (İTHİB) Başkanı Ahmet Öksüz: Birleşik Krallık’ın AB’den ayrılma sürecini 2017 yılından beri çok yakından takip ettik. STA ile birlikte ticaret kesintiye uğramamış ve ihracatçılarımız vergi yükü ile karşı karşıya kalmamış oldu. Birleşik Krallık özelinde sektörümüzün pazar payını artırmaya yönelik bir etki analizi çalışması başlattık. Yaptığımız çalışmalar sonucunda belirlenen yol haritası ve stratejiler sayesinde, Birleşik Krallık’a tekstil ihracatımızın 2021 yılında 600 milyon dolar seviyelerine ulaşmasını, orta vadede ise 1 milyar doların üzerinde gerçekleştirilmesini hedefliyoruz.

İstanbul Deri ve Deri Mamulleri İhracatçıları Birliği (İDMİB) Başkanı Mustafa Şenocak: Birleşik Krallık, yüksek alım gücüyle bizim için her zaman hedef ülkeler arasında yer aldı. AB’den ayrılma sürecinin ise yeni fırsatları berberinde getireceğini görüyoruz. Bu durum pazarı bizim için çok daha önemli hale getirdi, STA’nın avantajını kullanarak bu pazara daha da yoğunlaştık. Özellikle Birleşik Krallık’ta pandeminin etkisinin azalması ve hayatın normale dönmesi ile birlikte sektörümüzün İngiltere’deki pazar payının 2021 yılında bir önceki yıla göre yüzde 30 büyüyeceğini öngörüyoruz.