Borçlanma limiti 2.181 milyar TL

Canan SAKARYA

Torba yasada yaklaşık 3.7 milyon kamu görevlisine işçiler hariç aylık ücretlerinde yapılacak net 8 bin 77 lira seyyanen artışın 2023 bütçesine ilave maliyeti 177 milyar lira olarak hesaplandı.  Torba yasada yapılan etki analizine göre, kamu işçilerine yüzde 45 zam ile memurlara yapılan zammın maliyeti 388.3 milyar lira, EYT kapsamında emekli olanlara ödenecek aylıklar, ek ödemeler bayram ikramiyeleri nedeniyle 213 milyar lira, bayram ikramiyelerinin 2 bin liraya çıkarılmasıyla yaklaşık 21.7 milyar lira, en düşük emekli aylığının 7 bin 500 liraya çıkarılması nedeniyle yaklaşık 56.7 milyar lira, asgari ücret artışı nedeniyle işveren prim teşviki 24.9 milyar lira, devlet katkısı ödemeleri için 73 milyar lira, ödeme gücü olmayanlara sağlık primi ödemesi için 9.5 milyar lira, ek ödemeler için 7 milyar lira ödenek ihtiyacının karşılanma maliyeti 794.1 milyar lira hesaplandı.

Meclis Plan Bütçe Komisyonunda vergi artışlarını da öngören torba teklifi görüşüldü.  Komisyona sunulan etki analizine göre;  2023 yılı için net borç kullanma tutarının Bakan ve Cumhurbaşkanı tarafından artırılan tutarın 3 katı  olarak  uygulanması ile 2023 yılı Merkez Yönetim Bütçe Kanunu kapsamında 660.9 milyar TL olan borçlanma limiti bu düzenleme ile 2.181 milyar TL’ye yükselecek. 

Kur Korumalı Mevduatta Hazine desteğinin Merkez Bankasına devredilmesine ilişkin olarak “ Düzenlemenin merkezi yönetim bütçesine bir maliyeti bulunmamaktadır. Diğer taraftan Hazine ve Maliye Bakanlığınca destek sağlanan mevcutta açılmış kur korumalı hesaplara oluşturması öngörülen yaklaşık 100 milyar TL'lik ödemenin merkezi yönetim bütçesi imkanlarından yapılmaması sağlanmaktadır” ifadesine yer verildi.

İhracat kazançlarına sağlanan 5 puanlık indirim de dikkate alınarak kurumlar vergisinde gere şirketler gerekse finans kuruluşlarında 5 puanlık artışın 2023 yılına etkisi 80 milyar TL, yıllık etkisi ise 119,9 milyar TL olarak hesaplandı.

Yapılan etki analizine göre işverene 2023 yılının ikinci 6  ayında verilecek olan 500 TL tutarındaki asgari ücret desteğinin maliyet 19,02 Milyar TL olarak hesaplandı.  

Ek motorlu taşıtlar vergisine ilişkin  olarak, Motorlu Taşıtlar Vergisinde 2023 yılı Ocak ayında 37,2 milyar TL MTV tahakkukunun gerçekleştiği,  deprem bölgesine yönelik verilecek istisnalar ve tahsilat gerçekleşmeleri dikkate alınarak yaklaşık 30 milyar TL ilave gelir etkisi olacağı kaydedildi.

Yasa teklifi ile taşınmaz satışlarından elde edilen kazançlara tanınan kurumlar vergisi istisnası kaldırılmakta. Yapılan çalışmaya göre,  2022 yılında 1.937 mükellef, 10,7 milyar TL taşınmaz satış kazancı istisnasından faydalandı ve  vergisel maliyeti 2,5 milyar TL olarak gerçekleşti.  İstisnanın kaldırılmasının gelir etkisinin bulunmakla birlikte yeni aktife girecek taşınmazlar için istisna kaldırıldığından gelir etkisinin  tam olarak tahmin edilemediği belirtildi.  Diğer taraftan, mevcut taşınmazlara yönelik istisna oranının yüzde 50’den yüzde 25’e düşürülmesinin  ise 1 milyar TL gelir etkisi olacağı kaydedildi. Teklifle kovit döneminde 321 bin kişiden tahsil edilen 308 milyon TL idari para cezasının iade edilmesi öngörülüyor.