Belediyeden satılık serbest bölge

Ahmet USMAN / İZMİR

Cumhurbaşkanlığı kararıyla geçtiğimiz ekim ayında ilan edilen Menemen Serbest Bölgesi’nin kurulacağı 1.5 milyon metrekarelik arazi, halihazırdaki sahibi Menemen Belediyesi tarafından önümüzdeki günlerde ihale ile satışa çıkarılacak. Türkiye’de ilk kez bir serbest bölge alanıyla ilgili ihale düzenlenecek.

Cumhurbaşkanlığı kararıyla geçtiğimiz ekim ayında Türkiye’nin 20. serbest bölgesi olarak ilan edilen Menemen Serbest Bölgesi’nin kuruluşunda şimdiye kadarkilerden farklı bir yol izleniyor. Bundan önceki serbest bölgelerin kuruluşu kurucu ve işleticisi ile birlikte açıklanırken, kuruluşu ilan edilen Menemen Serbest Bölgesi’ni işletecek kuruluş henüz belli değil. Serbest bölge olarak ilan edilen 1.5 milyon metrekarelik arazi ise Menemen Belediyesi’ne ait. Menemen Belediyesi geçtiğimiz ay gerçekleştirilen meclis toplantısında arazinin ihale yoluyla satış işlemlerinin yürütülmesi için Belediye Encümeni’ne yetki verdi. İhaleye katılan kişi ya da kurumlar sadece bir araziye değil, bir serbest bölgeyi kurup işletmeye de talip olacaklar. Fakat sürecin nasıl işleyeceği yönünde kafalar karışık. İhaleye kimlerin katılabileceği, ihaleyi kazanacak kişi ya da kuruluşların serbest bölge işletmeciliği konusunda yetersiz görülmesi halinde nasıl bir süreç yaşanacağı ile ilgili soru işaretleri bulunuyor. EKONOMİ Gazetesi olarak sürecin nasıl işleyeceği ile ilgili bilgi talebimize Ticaret Bakanlığı tarafından olumsuz yanıt verildi.

İhale takvimi netleşmedi

30 Ekim 2022 tarihli Resmi Gazete’de yayımlanan 6318 Cumhurbaşkanı kararı ile İzmir ili sınırları içerisinde bulunan Menemen İlçesi Maltepe Köyü, 0 ada 1520 parselinde bulunan 1 milyon 501 bin 130 metrekarelik alan serbest bölge olarak ilan edildi. Fakat kararda serbest bölgenin kurucu ve işleticisi olacak kuruluşa yer verilmedi. Söz konusu alanın Menemen Belediyesi’nin mülkiyetinde bulunması ve belediyelerin serbest bölge işletemeyecek olması soru işaretlerine neden oldu. Kararın Resmi Gazete’de yayımlanmasının ardından yazılı bir açıklama yapan Menemen Belediyesi Başkan Vekili Aydın Pehlivan, serbest bölgenin ilçeye önemli katma değer sağlaması yanında yaklaşık 15 bin kişiye de istihdam imkânı sunacağını dile getirirken, söz konusu alana sınır komşusu olan İzmir Serbest Bölgesi’ni kuran ve işleten İzmir Serbest Bölgesi Kurucu ve İşleticisi AŞ (İZBAŞ) Yönetim Kurulu Başkanı Eyüp Sevimli de ilgili alanı genişleme bölgesi olarak gördüklerini ifade etti. Her iki açıklamada da Menemen Serbest Bölgesi’ni kimin kurup işleteceği sorusunun yanıtı bulunmazken, 14 Aralık 2022 tarihinde toplanan Menemen Belediye Meclisi’nde, 1.5 milyon metrekarelik alanın ihale yoluyla satışının gerçekleştirilmesi işinin Encümen tarafından takip edilmesi yönünde bir karar alındı.

Oy çokluğu ile alınan kararda, “30 Ekim 2022 tarih ve 31998 sayılı Resmi Gazete’de 6318 karar sayısı ile Menemen Serbest Bölgesi olmasına karar verilen ve ilan edilen mülkiyeti belediyemize ait ilçemiz Maltepe Köyü, 0 ada 1520 parselinde bulunan 1.501.130.06 m2 taşınmazın satışının yapılmasının kabulüne ve satış işlemlerinin 5393 sayılı kanunun 34. maddesinin (g) bendi ve 2886 sayılı kanunun 13. maddesinin 5. fıkrası gereğince Belediye Encümeni eliyle yürütülmesine, meclisimizce oy çokluğu ile karar verildi” ifadesi yer aldı. Çalışmalarını sürdüren Belediye Encümeni henüz ihale takvimini netleştirmedi.

“Yan yana iki serbest bölge sıkıntıya neden olur”

Eyüp Sevimli: Belediyenin bu alan için açacağı ihaleye katılacağız. Bu ihaleyi kim kazanırsa kazansın buraya serbest bölge dışında bir yatırım yapamaz.

Serbest bölge yapılacak alanın ilk talibi, yaklaşık iki yıldır aynı alanı genişleme bölgesi olarak ilan ettirmeye çalışan sınır komşusu İZBAŞ oldu. Türkiye’de şimdiye kadar yan yana iki serbest bölge kurulmadığını dile getiren İZBAŞ Yönetim Kurulu Başkanı Eyüp Sevimli, bu durumun pek çok sıkıntıya neden olabileceğini ifade etti.

"İkinci serbest bölge doğru değil"

Serbest bölge ilan edilen alanı genişleme sahası olarak gördüklerini ve bu kapsamda iki yıldır ilgili kurumlarla görüşmelerinin sürdüğünü anlatan Sevimli, “Genişleme talebi bölgemizde yer alan ve büyümek isteyen firmalardan geldi. Söz konusu alanda farklı bir serbest bölge kurulursa, bu şirketlerin oraya yatırım yapması zorlaşacak. Çünkü tesisler arasında en ufak bir malzeme transferi için bile gümrük prosedürü devreye girecek. Ayrıca, buradaki hazır altyapının genişlemesi yerine yeni bir altyapı yapılması da altyapı maliyetlerini birkaç kat artıracak. O yüzden ikinci bir serbest bölge mantığı çok doğru değil” dedi

"Deneyim ve yeterlilik olmalı"

Sınır komşuları olan bu alanı, İzmir ekonomisine kazandırmak için tüm planlamalarını yaptıklarını belirten Eyüp Sevimli, şunları söyledi: “Belediyenin bu alan için açacağı ihaleye katılacağız. Bu ihaleyi kim kazanırsa kazansın buraya serbest bölge dışında bir yatırım yapamaz. O yüzden bu konuda deneyiminin ve yeterliliğinin olması lazım. İZBAŞ olarak arıtma tesisimiz, elektrik ve doğalgaz altyapımız hazır. Ancak en az bunlar kadar önemli olan bir özelliğimiz daha var. Hatasız işleyen bir sisteme, yatırımcıların talep ve beklentilerini en iyi şekilde anlayıp hızlıca proaktif çözümler üretebilecek profesyonellerden oluşan güçlü bir yapılanmaya ve hizmet kadrosuna sahibiz. Örnekleri yurtdışında çok sayıda olan ‘plug&play’, yani ‘tak çalıştır’ konseptine sahip bir genişleme alanını kısa sürede inşa edebilir ve sanayicilerimizin hizmetine sunabiliriz.”