Başkanlar Konuşuyor: Amasya 3 milyon turist ağırlamak için rota çizdi

Gelirin yüzde 40’ı tarımdan yüzde 20’si turizmden

Murat Kırlangıç / Amasya Ticaret ve Sanayi Odası Başkanı

Amasya’nın gelirlerinin yüzde 40'ı tarım sektöründen, yüzde 20’si de turizmden geliyor. Onun dışındaki gelirler ve ticaret, sanayi ve diğer alanlardan. Bölgemize baktığımızda turizm gelirleri en yüksek şehir biziz. Turizm gelirimizin oranını da artıracağız. Bir dönem Uzakdoğu'dan ciddi anlamda turist geldi. Ancak pandemi sonrası yabancı turist konusunda frene bastık. Umarız daha sonra bunu yeniden canlandıracağız. Şu anda turistin yüzde 85’i yerli. Açılmalar sonrası bir hareket oldu. Ama henüz eski günlerimize dönmedik.

Amasya 8 bin 500 yıllık bir tarihe sahip. Coğrafya biliminin atası, Strabon burada doğmuş. UNESCO Dünya Mirası Geçici Listesi’nde yer alıyoruz. Harşena Dağı ve Pontus Kral Kaya Mezarları'nı listeye geçirmek için çaba sarf ediyoruz. Kentimiz aşkın ve şehzadelerin kenti. Aşkın başkenti çünkü Ferhat’la Şirin burada yaşadılar. Şehzadeler şehri çünkü, burada yetiştirilen 14 şehzadeden 7’si tahta çıktı.

Osmanlı'nın Oxford'u Cumhuriyet'in doğum belgesi

Amasya çok özel bir şehir. Bu toprakların kaderinde imzası var. Osmanlı'nın 2. kuruluşunun önünü açmış bir şehir. 14 şehzademiz var burada lalaları tarafından eğitilen. Onun için kentimiz Osmanlı’nın Oxford’u olarak anılıyor. Şehzade olup sonra Sultan sıfatıyla Osmanlı tahtına oturmuş isimler; Yıldırım Bayezid, Çelebi Mehmet, II. Murat, Fatih Sultan Mehmet, II. Bayezid, Yavuz Sultan Selim ve III. Murat’tır. Şehzadelik dönemlerini Amasya’da geçirmiş ancak Osmanlı tahtına oturamamış şehzadeleri de Kanuni’nin oğulları Şehzade Mustafa ve Şehzade Bayezid, II. Murat Han’ın oğulları Şehzade Ahmet ve Şehzade Alaeddin ve II. Bayezid Han’ın oğlu Şehzade Ahmet.

Türkiye Cumhuriyeti’nin doğum belgesi “Amasya Genelgesi” de bu topraklarda yazıldı. Mustafa Kemal Atatürk, Rauf Orbay, Ali Fuat Cebesoy’un kaleme aldığı metin “Milletin istiklalini yine milletin azim ve kararı kurtaracaktır” der. Ulusal egemenliğe dayanan, tam bağımsız Türkiye Cumhuriyeti'nin temellerini oluşturan ilk kuruluş belgesidir. Tüm bu varlığına rağmen henüz Amasya keşfedilmemiş bir güzellik. Kısa vadede 1 milyon, uzun vadede 3 milyon turisti şehrimizde ağırlamak istiyoruz. Biz en zor turist çeken turizm alanında yürüyoruz, kültür turizmi bilinçli turist gerektiriyor.

Burger King'in köfteleri Amasya'dan

2 bin 650 üyemiz var, bunların 2 bin 300'ü aktif. Üyelerimizin işlerini geliştirmesi için TOBB’un vizyonunu da kullanarak çalışıyoruz. Kentimizdeki tüm yöneticiler birlik ve beraberlik içinde çalışıyor. Bu da bizi ileriye taşıyan bir şey. Amasya'da son olarak Taşova OSB’nin kurulması kararı ile birlikte kentimizde 5 organize sanayi bölgesi oldu. Taşova da dahil 4 karma organize sanayi bölgemiz. Bir de Besi OSB’miz bulunuyor. Besi OSB’mizde 37 adet parseli var. 25 işletmede 600’e yakın istihdam var. Bunun 500 kişisi et işleme tesisinde. Burası tam entegre bir tesis, Ata Holding tarafından yapıldı. Burger King’in köfteleri burada üretiliyor.

Ankastrelerin yarısı burada üretiliyor

İhracatımız 96 milyon dolarlarda. Ama şirketlerin merkezleri ayrı kentlerde olduğu için 200 milyon doların üzerindeki rakamımız eksik görülüyor. Mermercilerimiz çok ciddi çalışıyor. Türkiye'de üretilen ankastrelerin yarısı Amasya'da üretiliyor ve 80 ülkeye ihraç ediliyor. Ayrıca savunma sanayiinde de güçleniyoruz. Türkiye'de ilk yerli led ekran üretimi yapan firmamız da Amasya'da. İşsizliğimiz ülke ortalamasından düşük.

Amasya elmasını Niğde’ye kaptırdı ağaçların yüzde 80’i kiraza döndü

Amasya elmamız bir yıl ürün veriyor 1 yıl ürün vermiyor. Onun için de çiftçilerimize karlı gelmiyor. Bu nedenle artık Türkiye’de Amasya elması özelliği taşıyan ürünümüz Niğde’de üretilir hale geldi. Yine elma bahçelerimiz var. Ama bu ticaret için değil, halk kendisi için Amasya elması yetiştiriyor, bir miktar da ticaret yapıyor. Lezzeti eşsiz bir elmadır. Artık çiftçimiz elmadan kar edemeyince ağaçlarını kiraza döndürdü. Bu ağaçların yüzde 80’i kiraza döndü. Türkiye kiraz üretiminin yüzde 6’sını tek başımıza karşılıyoruz. İhracatta yapıyoruz. Kirazımızın tadı çok özel. Her geçen gün değişik pazarlara açılıyoruz.

4 coğrafi işaretli ürünümüz var, 8'i yolda

Şehzadeler şehriyiz demiştik. Bu tabi saray mutfağını da yanında getiriyor. Amasya Üniversitesi Sosyal Bilimler Meslek Yüksekokulu ile bir protokol imzaladık. Odamızın bu "Üniversite -Sanayi İş birliği" protokolü Orta Karadeniz Kalkınma Ajansı (OKA) Projesi olarak hayata geçti. “Mutfak Sanatkarları Akademisi” buraya geldi. Tokat’ın kebabı meşhurdur, ama en iyi Tokat kebabını Amasya’da yersiniz. Coğrafi işaretli ürün sayımızı arttırmak istiyoruz. Şu anda 4 tescilli ürünümüz 8 de müracaatımız var. Amasya çiçek bamyası, Amasya misket elması, Merzifon keşkeğimiz var. Turizmle döviz girdimizi artırmayı hedefl iyoruz ama bu tek başına olmaz. Mutfağımızla, yöremize özel ürünlerimizle bunu destekleyeceğiz. Turizme de böylece katma değer sağlayacağız.

18 bin öğrenci var

Amasya ismini bir kadından alıyor. Bu isim milattan önce konulmuş. Hiçbir medeniyet değiştirmemiş. Bu özelliğimiz şu anda kentimizin ruhunda var. Kadına yönelik şiddetin ve kadın cinayetinin en düşük olduğu illerden biriyiz. Amasya sosyokültürel anlamda gelişmiş bir şehir. Son dönemde aşı haritalarında mavi olan 6.iliz. İş kadınlarımız daha çok turizm, otel, restoran ve hediyelik eşya sektörlerinde girişimcilik yapıyor. Amasya Üniversitesi 2008 yılında kuruldu. O dönemde burada 7-8 bin öğrenci vardı, şimdi 18 bine geldi öğrenci sayımız. Askeriyenin de ekonomik yaşama katkısı büyük.