Bakanlıktan sosyal medya reklamlarına düzenleme

Selanay YAĞCI

Ticaret Bakanlığı, çok fazla yanlış kullanımların olduğu reklam konusunda önemli bir adım attı. Bu bağlamda “Sosyal Medya Etkileyicileri Tarafından Yapılan Ticari Reklam ve Haksız Ticari Uygulamalar Hakkında Kılavuz” paylaşıldı. Kılavuz Resmi Gazete’de yayımlanan Ticari Reklam ve Haksız Ticari Uygulamalar Yönetmeliği kapsamında hazırlandı. Kılavuz satır başları şöyle: “Sosyal medya etkileyicisi aracılığıyla yapılan reklamların, açık ve anlaşılır şekilde ifade edilmesi ve ayırt edilebilir olması zorunlu. Her türlü iletişim aracında olduğu gibi sosyal medyada da sesli, yazılı ve görsel olarak örtülü reklam yapılması yasaktır.” Trendyol’dan bilgi alan Influencer’ler bir süredir paylaşımlarında, ‘işbirliği’ yazısını kullanmaya başlamıştı.

Örneklerle anlatıldı

Kılavuzda, sosyal medya içerisindeki reklam paylaşımlarının reklam olduğunun çok açık şekilde belirgin olmasının önemine vurgu yapılıyor. Farklı platformlar için farklı detaylar verilirken, örnekler şöyle: “YouTube ve Instagram TV için şu kurallar belirlenmiş durumda: “YouTube ve Instagram TV gibi video paylaşım mecralarında yapılan reklamlar ile canlı yayın niteliğinde olan paylaşımlarda, video içinde sürekli olarak veya videonun başlığında ya da açıklama kısmında veya ilgili reklamın geçeceği bölümün başında tüketicileri “daha fazla oku” gibi bir alanı tıklamak zorunda bırakmadan yazılı ve sözlü olarak aşağıda belirtilen açıklamalardan en az birine yer verilir: -“Bu video [reklam veren] reklamlarını içermektedir.” -“Bu video, [reklam veren] ile ücretli işbirliğini içermektedir.” -“[Reklam veren]’in destekleri ile.” -“Bu ürünleri [reklam verenden] hediye olarak aldım.” -Ürünleri bana gönderdiği için [reklam verene] teşekkürler.” Kılavuzda Instagram Hikayeler’i için bile özel düzenleme var: “Snapchat ve Instagram hikâyeleri gibi içeriğin yalnızca kısa süreliğine görülebildiği reklamlarda, paylaşım süresince reklam verene ilişkin ad, marka, ticaret unvanı gibi tanıtıcı bilgilerden herhangi biri ile birlikte aşağıda belirtilen etiketlerden ya da açıklamalardan en az birine yer verilir: -#Reklam -#Reklam/Tanıtım -#Sponsor -#İşbirliği -#Ortaklık -“@[Reklam veren] ile işbirliği” -“@[Reklam veren] tarafından sağlandı.” -“@[Reklam veren] tarafından hediye olarak alındı.””

Kılavuzda test devlet tarafından test edilmemiş ürünlerin reklam verilmesi yasaklandı. Bu yasaklama kılavuzda şu şekilde ifade edilmiştir: “Henüz deneyiminin bulunmadığı bir mal veya hizmete ilişkin, tüketiciler nezdinde o mal veya hizmeti onaylayacak ya da deneyimlediği algısına neden şekilde ticari reklam amacıyla paylaşımda bulunamaz.”

"Hediye ürünler satın alınmış gibi gösterilmeyecek"

Kılavuzda reklam yapan kişilerin, hediye gelen tanıtım amaçlı kullandığı ürünleri kendi satın almış gibi göstermeleri yasaklandı. Kılavuzda bu konu şekilde ifade edildi: "Bir mal veya hizmetin ticari reklamına ilişkin herhangi bir reklam verenden maddi kazanç ve/veya ücretsiz ya da indirimli mal veya hizmet gibi faydalar sağladığı süre boyunca kendisinin sadece bir tüketici olduğu izlenimi oluşturamaz.Sosyal medya aracılığıyla bir mal ve/veya hizmet hakkında iletişim kurmak için sistematik olarak sahte veya var olmayan kimlikleri toplu olarak oluşturamaz ve/veya kullanamaz."

İş birliği duyurusunda reklam verenin sorumluluğu nedir?

Reklam verenlerin sosyal medya etkileyicilerini bilgilendirmek ve 6502 sayılı Kanun, Yönetmelik ve bu Kılavuz dâhil olmak üzere ilgili kanun ve yönetmeliklere uymasını istemek ile yükümlü. Kılavuzda; reklam verenin, sosyal medya etkileyicilerinin kendi sorumluluğu olduğu gerekçesine dayanarak,söz konusu yükümlülüklerden kaçınamayacağı da belirtiliyor.