Bakan Bayraktar: Gabar'daki keşifte 100 bin varile çıkacağımızı düşünüyoruz

Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanı Alparslan Bayraktar, gündeme ilişkin önemli açıklamalarda bulundu.

Bayraktar'ın CNN Türk yayınında yaptığı açıklamalardan öne çıkan satır başlıkları şu şekilde oldu:

"Suriye'deki durum bizi de yakından ilgilendiriyor. Bu nedenle yoğun ilgileniyoruz. Suriye'de yaşamın normale dönmesi için elektrik olmazsa olmaz kaynak. Rejimin devrilmesinden sonra Suriye'de enerji altyapısı anlamında her şey eksik. Birçok alanda yapılması gereken işler var. Suriye'de masterplanla çalışarak kısa orta uzun bir planlama için bir heyeti göndermiştik. Bu hafta yine bir heyeti gönderdik. Onlar da bugün Türkiye'ye dönecek. Türkiye'deki Suriyeli vatandaşların vatanlarına dönmesi önemli. Onlar da bu gelişmeleri takip ediyor. Yeni yönetimin istikrarı sağlayabilmesi için de önemli. Bizim istikrara kavuşmuş Suriye önemli.

"Suriye'ye gideceğim"

Belli bölgeler çok kötü. Belli yerlerde de altyapı var ama rehabilite edilmesi lazım. Kapasite yetersiz. İnsanlar şuan günün büyük çoğunluğunda elektrik kullanamıyor. Bizim de orada muhataplarımız netleştikten sonra biz de ziyareti düşünüyoruz.

"2017'den beri Suriye'ye elektrik ve akaryakıt ihraç ediyoruz"

Suriye ile devam eden enerjimiz var. 2017'den beri Suriye'ye elektrik ve akaryakıt ihraç ediyoruz. Orada yerelde firmalar var. Bizden satın alıp dağıtım yapıyorlar. Bunu daha güneye nasıl götürebiliriz arayışı içerisinde olacağız. Suriye'deki yaptırımlar kalkmalı. Ülkelerin beyanları gelmeye başladı. İş modelleri üzerinde çalışıyoruz. Özel sektörün devrede olduğu bir süreçten bahsediyoruz. Halep'te elektrik yok. Orada tesis ettiğimiz iletim hatları vardı. Kontrolümüzdeki yerlerde bunlar hala ayakta. Önümüzdeki 6 ayda Halep'i rahatlatabiliriz bu konuda. Halep'teki elektrik için ihtiyaç olan doğal gaz verilebilir. Özel sektörü işin içerisine sokmaya çalışıyoruz. Halep'ten sonra doğalgaz boru hatları var. Halep'e ulaşmak önemli. Halep'e ulaştıktan sonra güneye Şam'a doğru rahat gidebilirsiniz. Uluslararası finansman buraya gelebilir. Özel sektör bu finansmanı bulduğu zaman uzun dönemli imtiyazlarla harekete geçebilir. Yeni santrale ihtiyacımız var. 20-25 yıl elektrik alım garantisiyle yapılabilir. Ödemeyi Suriye yapacak. Şuan dizel jeneratörle elektrik sağlıyorlar. Bundan daha uygun modeller üzerinde duruyoruz. Biz hazırlıklarımızı yapıyoruz.

"500 milyar dolarlık bir yatırıma ihtiyaç var"

Suriye'nin altyapısı için BM'nin yaptığı bir çalışma var. 500 milyar dolarlık bir yatırıma ihtiyaç var. Suriye'nin istikrarı kazanmasıyla beraber kendi kaynaklarını ekonomiye kazandırmak da konuşulabilir. Suriye 2002 yılında 630 bin varil günlük petrol üreten bir ülke. Bu çok ciddi bir rakam. Türkiye ihtiyacının yüzde 60'ı diyebiliriz. Bu rakam tabi savaş nedeniyle düştü. Bunları ekonomiye kazandırmak altyapı çalışmaları açısından çok önemli.

"Gabar petrolü, Türkiye'nin en kaliteli petrolüdür"

Türkiye'de de petrol arıyoruz. İyi çalışmalarla Suriye'deki potansiyel artabilir. 600 bin varil azaldı. O sahalar profesyonel elle işletilmedi. Terör eliyle üretilen sahalardan bahsediyoruz. Profesyonel ellerde bu rakam artabilir.

Gabar petrolü, Türkiye'nin en kaliteli petrolüdür. Ham petrol olduğu gibi kullanılmıyor. Rafinelerinde işlendikten sonra araçlarda kullanılabiliyor. O işlem yapılırken bu petrol daha rahat işlenebiliyor. Dünya standartlarında kaliteli bir petrol. Gabar'da bugün itibariyle 71 bin varile geldik günlük üretimde. Türkiye Petrolleri 2016 yılında 35-36 bin varil petrol üretiyordu. Bugün sadece Gabar'da bunun 2 katına çıkmış durumdayız. 75 kuyuda 71 bin varil üretiyoruz. Türkiye'nin geri kalan kuyularında 40-50 varillerde. Saha çok verimli.

"Gabar'daki keşifte 100 bin varile çıkacağımızı düşünüyoruz"

Gabar bizim 2021 yılında yaptığımız bir keşif. Cumhuriyet tarihinin en büyük petrol keşfi. Bu yılki üretimimiz Cumhuriyet tarihinin en yüksek üretimi. 29 Aralık itibariyle günlük yurtiçi üretimimiz 127 bin varil oldu. Gabar dahil. Gabar terörle anılan bir yerdi. Neden Türkiye'ye terörle meşgul edilmiş anlaşılıyor. Şırnak 2024 yılında Türkiye'de ekonomisi en çok büyüyen il. 3 bini üzerinde o dağlarda çalışanımız var. Çoğunluğu o bölgeden. Şırnak petrol kenti haline dönmüş durumda. İktisadi petrolün yanında sosyal bir dönüşüm de var. Geçmişte gidilemeyen o dağlara 540 km yol yaptık. Biz bu çalışmaları sürdürdükçe üretim artacak. Gabar'daki keşifte 100 bin varile çıkacağımızı düşünüyoruz. Yeni keşiflere ihtiyaç var. Arama faaliyetlerimiz devam edecek. Yaptığımız operasyon 4 km yerin altında. Gabar'da biraz farklı çalışıyor. Her arama kuyumuz, üretim kuyumuz haline geliyor. 2025 için daha endüstrinin standartlarına uygun çalışılarak bölgenin tüm potansiyeli ortaya çıkarılacak.

"Dışarıdaki arama çalışmalarımızı da yoğunlaştırmamız lazım"

Türkiye her gün 140 milyon metreküp doğalgaza ihtiyaç duyuyor. Her gün 1 milyon varil üzerinde petrole ihtiyacı var. Yaklaşımımız geleneksel yaklaşımların ötesinde. 2016-2017 yılında yeni stratejimizi açıkladık. Gidilmedik ve aranmadık hiçbir yer bırakmayacağız dedik. 35 bin varilde 70 bin varile geldik. İki kat büyük büyüme ama Türkiye'nin ihtiyacı daha fazla. Onun için Türkiye'de aramaya devam edeceğiz. Türkiye olarak dışarıdaki arama çalışmalarımızı da yoğunlaştırmamız lazım. 71 bin varil, yıllık 2 milyar dolar tutarında. Şuan ki ekonomik değeri bu. Bunu bir fabrika olarak düşünün. Buraya yatırımımızı yaptık. İşin boyutu çok büyük. Bu 2 milyar dolar içerde kalıyor, dışarı vermiyoruz. Hem ekonomik hem de sosyal katkı sağlıyor. Oranın o gençleri dağa çıkmıyor ve şimdi orada çalışıyor.

"Temel harekeet noktamız, Türkiye'yi enerjide bağımsız kılabilmek"

Bu konu bizim seferberlik konusu. Temel hareket noktamız şu; Türkiye'yi enerjide bağımsız kılabilmek. Bunun için günde 1 milyon varil petrol üretmemiz lazım. Bunu Türkiye'de üretmeyebiliriz. Bugün dünyanın en büyük şirketlerinden olan Fransız Total şirketi, Fransa'da 1 varil petrol üretmiyor. Ama 2.6 milyon varillik üretimi var. Irak'ta Azerbaycan'da bizim üretimimiz var. 40 bin varil üretiyoruz. Dışarda da daha aktif olmamız lazım. Hem içerde hem dışarda toplam 170 bin varil günlük petrol üretiyor. 1 milyon ihtiyacı var. Yüzde 20'lere yaklaşıyoruz. Bunu artırmamız gerekiyor. Somali'ye gidiyoruz. Libya'da arıyoruz. Enerji diplomasisini artırıyoruz.

"Somali'de Türkiye'ye muazzam bir ilgi var"

Oruç Reis'i 5 Ekim'de Somali'ye uğurladık. Türkiye ilk kez mavi vatanın dışında böyle bir operasyonu tek başına yapıyor. Irak'ta operatör biz değiliz. Orası kara operasyonu. Burada Türkiye Petrolleri operatör. Çok daha uzak bir coğrafyada yapıyoruz. Oruç Reis tamamen Türkiye tersanelerinde yapıldı. Somali ve Türkiye'ye katkı sağlayacak şekilde anlaşma yaptık. Gemi 25 Ekim'de Somali'ye ulaştı. Muazzam bir ilgi vardı. Cumhurbaşkanımıza ve Türkiye'ye karşı sergiledikleri müthiş sevgi var. Dünya Somali'yi terk ettiğinde Cumhurbaşkanımız canı pahasına oraya gitti ve insanlar bunu unutmadı. Nisan ayı sonuna kadar sismik arama yapacak. Somali denizlerinin MR'ını çekecek. Burada gemi personelimiz jeologlarımız mühendislerimiz var. 2 tane firkateyn eşlik ediyor. Orada uyum içerisinde bir çalışma yürütüyoruz. Çalışmalarımızın 3'te 1'i bitmiş durumda. Geri kalan kısmı tamamladıktan sonra sonuca dair bir şey söyleyebiliriz. Jeofizik ve jeologlar genelde 'Bulduk' derler. Biz bunun devamında bir sondajla kesinleştirmeden, ekonomik değerini görmeden 'bulduk' demiyoruz.

"Türkiye, 2022 yılında 96,5 milyar dolar enerji faturası ödedi"

Sondaj yapmak pahalı bir iştir. Özellikle denizdeki sondaj fevkalade pahalı bir iş. Biz kendi gemilerimizle yaptığımız sondajlarda geçmiş dönemlerde uluslararası ortaklıklarla yaptığımız sondaj maliyetlerini yüzde 80-90 azalttık. O kabiliyeti kazandık. Türkiye Petrolleri denizde operatörlüğü yapan bir şirket. Başka şirkete 'gel sondaj yap' deseniz farklı bir fatura çıkaracak. Denizde sondaj yapmak daha sofistike bir şey. Sakarya'da keşif ve üretim yaptığımız saha karadan 170 km uzaklıkta. Deniz derinliği 2 bin 100 metre. Deniz tavanına geldikten sonra 3 bin metre daha sondaj yapıyoruz. Oradaki doğalgazı çıkarıyoruz. Oradan Filyos'a oradan da evlere gidiyor gazımız. Bu anlamda çok zor bir iş. Yüzer platformu Türkiye'ye getirdik. Çanakkale'de duruyor. Mayıs ayında Filyos'a götüreceğiz. 1-2 ay içerisinde 9,5 milyon metreküpe çıkacağımız FAZ-1'i bitireceğiz. FAZ-2'de de 20 milyon metreküpe çıkacağız. Yüzer platformla bunu yapacağız. Borularımızı Karadeniz'in tabanına döşemeye başladık ikinci faz için.

Petrol ve doğalgaz dünyada farklı zamanlarda farklı fiyatlar ile karşımıza çıkıyor. 2002 yılında dünyada emtia fiyatları arttı. Türkiye 2022 yılında 96,5 milyar dolar enerji faturası ödedi. Bu rakam 2023'te 70 milyar dolara geldi. Türkiye her yıl 60-70 milyar dolar ödüyorken doğalgaz petrol için, bu enflasyon sarmalından çıkması kolay değil. Türkiye enerji talebi artıyor. Türkiye'nin elektrik talebi son 20 yılda 3 kat büyüdü. Bir taraftan artan talep bir yandan bunu yerli karşılama çabamız var. Yaptığımız çalışmalar buna katkı sağlıyor. Türkiye çevreci yakıt anlamında tüm konutların elektrik ihtiyacını karşılayabilir hale geldi. Tüm ihtiyaç rüzgar ve güneş enerjisiyle karşılanıyor. Doğalgaz ithal ederek bu elektriği üretseydik 8 milyar dolar yılda para ödeyecektik.

Doğal gaz zammı: "Belki yıl içerisinde bir kerelik bir düzenleme olabilir"

Pandemi sonrasında devlet olarak artan emtia fiyatlarına karşı vatandaşımızı ezdirmedik. Bütün Türkiye'deki vatandaşlarıma uyguladığımız elektrikte düşük kademede yüzde 60'ını devletin karşıladığı, yüksek kademede ise yüzde 40'ını devletin karşıladığı, doğal gazda yüzde 65'ini devletimizin sağladığı genel destek uyguluyoruz. Su faturalarının elektrik faturalarını geçtiği bir dönemdeyiz. Enflasyonu dikkate alarak, belki yıl içerisinde bir kerelik bir düzenleme olabilir. Dünyadaki maliyetlere bakarak bir düzenleme yapabiliriz. İlk çeyreği böyle geçirmeyi düşünüyoruz.

"Borda rekor geldi"

Türkiye'nin önemli alanlarından bir tanesi madenleri. Altın, demir, bakır, kömür üretimini ekonomiye kazandırmamız lazım. Maden tarafında da ithalat yapıyoruz. 90 madenin 70'i Türkiye'de var. Bu zenginliği ekonomiye katmamız lazım. Borda rekor geldi. Yüzde 97'sini ihraç ediyoruz. Boru katma değerli hale getirerek ihraç etmeliyiz. Borun tonunu 500 dolara satıyorsunuz. İşleyince 25 bin dolara satıyorsunuz. Madenlerle ilgili 2035 vizyonunu açıklamayı hedefliyoruz. Eleştirilerde bazen haksızlık yapılıyor. Maden burada olsun deme şansımız yok. Maden neredeyse oraya gitmeliyiz. Çevreye rağmen değil çevreyle beraber yapmamız lazım. Türkiye'nin yani büyüyen bir ülkenin 'maden orada kalsın, çıkarmayalım' deme şansı yok. Kimsenin böyle bir lüksü yok. Kritik madenlerin kimin kontrolünde olacağına dair mücadele var dünyada. Çevre hassasiyetini göstererek dünya standartlarda bunu yapıyoruz. Maden kazalarının olmadığı bir süreç yaşamalıyız. Erzincan İliç'i maalesef yaşadık. ABD'li bir şirketin işlettiği bir maden. Burada bir kaza meydana geldi. Kamuoyunu desteğini bu konuda artırmalıyız. Muhalefet 'Akdeden ormanı...' diyor. Bunun ekonomiye katkısını düşünmüyorsunuz en azından oradaki 3 bin 500 madenciyi düşünün. Ormanları da düşünüyoruz. Dünyadaki standartlar neyse biz de onu uygulayalım."