AYM’den varlık yönetim şirketleri kararı: Harç muafiyeti Anayasa'ya aykırı

Anayasa Mahkemesi (AYM), varlık yönetim şirketlerinin belirli harçlardan süresiz olarak muaf tutulmasını öngören düzenlemenin Anayasa'ya aykırı olduğuna karar verdi. Mahkeme, 1 Şubat 2024 tarihinde E.2023/110 numaralı dosyada verdiği kararla, 5411 sayılı Bankacılık Kanunu’nun 143. maddesinin 7338 sayılı Kanun’un 58. maddesi ile değiştirilen altıncı fıkrasında yer alan “...492 sayılı Harçlar Kanunu’na göre ödenecek harçlardan,...” ibaresinin iptaline hükmetti.

İtiraz konusu kuralda, varlık yönetim şirketlerinin yaptıkları işlemler ve bunlarla ilgili düzenledikleri kâğıtların, 492 sayılı Harçlar Kanunu’na göre ödenecek harçlardan istisna tutulması öngörülüyordu. Başvuruda, bu muafiyetin beş yıllık süreyle sınırlı olmasının ardından süresiz hale getirilmesinin, bu şirketlere imtiyaz tanınması anlamına geldiği ve bu durumun kanun önünde eşitlik ilkesine aykırı olduğu savunuldu.

"Orantısız avantaj"

Anayasa Mahkemesi, itiraz konusu kuralın, varlık yönetim şirketlerini diğer teşebbüslerden farklı muameleye tabi tuttuğunu ve bu farklı muamelenin nesnel ve makul bir nedeni olup olmadığını inceledi. Mahkeme, önceki kararlarında, varlık yönetim şirketlerine beş yıl süreyle tanınan harç muafiyetinin makul ve nesnel bir nedene dayandığını kabul etmişti. Ancak, bu muafiyetin süresiz hale getirilmesinin orantısız bir avantaj sağladığı ve diğer teşebbüsler aleyhine ölçüsüz bir farklılık oluşturduğunu belirtti.

Anayasa Mahkemesi, varlık yönetim şirketlerinin kuruluşlarından itibaren beş yıl süreyle harçlardan muaf tutulmasının kabul edilebilir olduğunu, ancak bu muafiyetin süresiz hale getirilmesinin ticari hayatta faaliyet gösteren diğer teşebbüsler aleyhine orantısız bir avantaj yarattığını vurguladı. Bu nedenle, itiraz konusu kuralın Anayasa'ya aykırı olduğuna ve iptaline karar verdi.

Bu kararla birlikte, varlık yönetim şirketlerine tanınan harç muafiyetinin süresiz hale getirilmesi uygulaması son bulacak. Anayasa Mahkemesi’nin bu kararı, diğer teşebbüsler ile varlık yönetim şirketleri arasında eşitlik ilkesinin korunması açısından önemli bir adım olarak değerlendiriliyor.