Antakya OSB, Ortadoğu ile ilişkilerin iyileştirilmesini bekliyor

Turkishtime ve Halkbank’ın organize sanayi bölgelerinde gerçekleştirdiği “Ortak Akıl Toplantıları”nın 24’üncü durağı Antakya Organize Sanayi Bölgesi oldu. Prof. Dr. Ercan Gegez’in moderatörlüğünde düzenlenen toplantıda, Antakya OSB'nin üretim ve ihracatta sahip olduğu potansiyel, Ortadoğu krizi öncesindeki günlerine kavuşması ve yatırımcıların gözünde cazip bir merkez haline gelebilmesi için yapılması gerekenler üzerinde duruldu.

2001 yılında tüzel kişilik kazanan Antakya OSB’de, Aralık 2019 itibarıyla 74 tesis üretimde, 16 tesis inşaat aşamasında, 10 tesis de proje safhasında bulunuyor. Toplamda 203 hektar büyüklüğe ulaşan Antakya OSB’de 129 hektar alan sanayicinin hizmetine sunulurken bölgede faaliyet gösteren firmalarda 2 bin 200 kişi istihdam ediliyor. Ağırlıklı olarak tarımsal gıda, makine ve metal sektörlerinin yer aldığı bölgede; tohumculuk, iplik boyama, çelik boru imalatı, yağ işletmeleri, makine imalathaneleri, gıda, boya imalatı, metal sanayi, tekstil, sabun imalatı, yem sanayi ve otomotiv sanayi alanında faaliyet gösteriliyor.

Hedef, 1 milyar dolarlık ihracat

Antakya OSB, Hatay Havaalanı’na 12 kilometre, Reyhanlı Cilvegözü sınır kapısına 48 kilometre, İskenderun Limanı’na 35 kilometre, İskenderun Demir Çelik Fabrikası’na 54 kilometre, Yumurtalık Serbest Bölgesi’ne 70 kilometre mesafede yer alıyor. Bölgenin 2018 yılında toplam elektrik tüketimi 46,5 milyon KiloWatt/saat (kWh) ve doğalgaz tüketimi ise 2,85 milyon Standard metreküp (Sm3) olarak gerçekleşti. Son 5 yılda ortalama her yıl yüzde 15 artan elektrik tüketim miktarı, 2018 yılında yüzde 5,25 azalırken 2019 yılının ilk 10 ayında tüketimde yaşanan düşüş yüzde 5 oldu.

2023 yılında 300 tesiste 30 bin kişilik istihdama ulaşmayı hedefleyen Antakya OSB, bu vizyon çerçevesinde 1 milyar dolarlık ihracat yapan bir bölge olmayı planlıyor. Söz konusu hedefe ulaşırken yakın komşular ile olan ilişkilerin iyileştirilmesi gerektiği noktasında hemfikir olan bölge sanayicileri; Suriye başta olmak üzere Ortadoğu ile yaşanan sorunlardan etkilenen Antakya ve Türkiye’nin içinde bulunduğu ekonomik durumdan dolayı yatırım iklimini kaybeden Antakya OSB’nin bu süreç öncesinde birçok yatırımcının ciddi bedeller ödeyerek yer almak istediği bir bölge iken, bugün gelinen noktada yatırımcılarla ilgili önemli sorunlar yaşadığını dile getiriyor. Bu anlamda Antakya OSB’nin lokomotif sanayi merkezlerinden biri haline gelebilmesi için başta Suriye olmak üzere komşularla olan ilişkilerinin stabilize edilmesi ve iyileştirilmesi bekleniyor.

Normal şartlarda Türkiye’de yaşanan krizlerden en az etkilenen bölgelerden biri olan Antakya OSB, söz konusu Ortadoğu olunca, bu coğrafya ile yaşanılan krizde en ağır yaraları aldı. Ortadoğu’da yaşanılan problemler olmasaydı, Antakya OSB’nin lokomotif sanayi merkezlerinden biri haline gelebileceği ve halen de gelme potansiyeli olduğuna dikkat çekiliyor. Bu nedenledir ki, bir an önce Ortadoğu’daki meselelerin çözülmesi gerektiğine dikkat çekiliyor.

Antakya OSB’yi geleceğe taşıyacak 10 parametre

Toplantıda, Antakya OSB’nin hızla değişen küresel rekabet koşullarında güçlü bir oyuncu olabilmesi ve potansiyellerini ortaya koyabilmesi için bölge sanayicilerinin katılımlarıyla aşağıdaki 10 parametrede görüş birliğine varıldı.

• İş Kanunu Reformu

Şu an iş kanununda var olan sistem, çalışandan yana işliyor. İşten çıkarmalar ya da ayrılmalar sonrasında başlayan süreçte iş kanunun işverenin aleyhine işlemesi sanayicileri ciddi anlamda sıkıntıya düşürüyor. Sanayici iş kanununun reforme edilmemesi durumunda, yatırım değil biraz daha nasıl işçi çıkartabilirizi düşünmeye başlayacaklarına dikkat çekiyor. Çünkü işveren için yeni yatırım demek, yeni istihdam demek. Yeni istihdam demek de yeni sorunların ortaya çıkması anlamına geliyor. Bu anlamda hükümetin masasında beklemede olan ‘İş Kanunu Reformu’nun daha fazla zaman kaybetmeden gündeme alınması bekleniyor.

• Bölgenin sanayi parseli üretimine devlet katkısı

Türkiye’de son 20 yıl içinde tarım arazileri yüzde 18 azaldı. Bu durumun önüne geçilmesinin yolu, organize sanayi bölgelerinin, sanayi için alt yapısı hazır uygun parsel haline getirilmesinden geçiyor. Çok fazla genişleme alanına sahip olan Antakya OSB’de bu genişleme alanlarını tesise çevirebilmek için ise ciddi kaynaklara ihtiyaç duyuluyor.

• Antakya OSB’de teknik meslek lisesinin kurulması

Kalifiye eleman sorununa çözüm getirebilmek ve üniversite-sanayi iş birliği adına Antakya OSB bünyesinde teknik meslek lisesi kurulması yönünde harekete geçilmesi bekleniyor. Bu meslek lisesinin üniversite altyapısı içerisinde kurulması ve üniversite sanayi iş birliğinin de bu şekilde geliştirilmesi gerektiğine dikkat çekiliyor.

• Raylı sistemin devreye girmesi

Antakya OSB’yi geleceğe taşıyacak en önemli parametrelerden biri lojistik. Çevre illerde olduğu gibi Antakya’da da kara yolu ile taşımacılık yapmanın sanayiciye ciddi bir maliyeti söz konusu. Antakya, Kahramanmaraş ve Gaziantep illerini limanlara bağlayacak raylı bir sistemin kurulmasının maliyetleri son derece düşüreceğine dikkat çekiliyor.

• Ar-Ge kriterlerinin revize edilmesi

Sanayi ve Teknoloji Bakanlığı tarafından Ar-Ge merkezi statüsüne alınabilmek ve verilen Ar-Ge teşviklerinden faydalanabilmek için bir Ar-Ge merkezinde 15 çalışanın bulunması kriteri söz konusu. Bu noktada Antakya OSB’de bulunan sanayiciler, KOBİ’lerin Ar-Ge çalışmalarının başka bir teşvik kapsamında değerlendirilmesini, KOBİ’lere yönelik Ar-Ge teşviklerinin daha uygulanabilir olarak dizayn edilmesini istiyor.

• İhracata olumlu katkı verebilecek hammadde ithalatının serbest bırakılması

İhracata olumlu katkı sağlayacak hammadde ithalatının serbest bırakılması ve Dahilde İşleme Belgeleri’nin kapatılmasının kolaylaştırılmasının ihracatı artırmak açısından önemli olduğuna inanılıyor.

• Komşularla olan ilişkilerin iyileştirilmesi

Antakya OSB’nin öncelikli sorunu; Suriye başta olmak üzere Ortadoğu ile yaşanan sorunlardan etkilenen Antakya’nın ve Türkiye’nin içinde bulunduğu ekonomik durumdan dolayı yatırım iklimini kaybetmiş olması. Yatırım ikliminin kaybolmadığı 2011 yılında yani Suriye olayları başlamadan önce birçok yatırımcının çok ciddi bedeller ödemek suretiyle yer almak istediği Antakya OSB, bugün gelinen noktada yatırımcılarla ilgili çok ciddi sorunlar yaşıyor. Bu anlamda Antakya OSB’nin lokomotif sanayi merkezlerinden biri haline gelebilmesi için başta Suriye olmak üzere komşularla olan ilişkilerinin stabilize edilmesi ve iyileştirilmesi bekleniyor.

• Parsel dağılımında mevzuat değişikliğine duyulan ihtiyaç

Antakya OSB’de hacim olarak çok büyük olan, bir kısmı kullanılan, bir kısmı kullanılmayan parsellerin varlığı söz konusu. Dışarıdan gelen farklı yatırımcılar parsellere bu şekilde girmek istemezken, bu konuda bir mevzuat değişikliğine gidilmesi durumunda yani iki farklı yatırımcının aynı yerde yatırım yapabilmesi halinde, yatırımcıların bu bölgeye daha rahat çekilebileceğinin altı çiziliyor.

• Teşviklerde sektörel bazlı bir planlama beklentisi

Verilen teşviklerde devletin tavrını net bir şekilde ortaya koyması gerektiğini düşünen sanayiciler, bu noktada sektörel teşviklere ihtiyaç duyuyor. Diğer yandan verilen teşviklerin katma değerli üretimi desteklemeye yönelik olması isteniyor.

• Sanayiciler arasında bilgi paylaşımını sağlayacak bir platform kurulması

Gelinen noktada sanayiciler gerek kendi aralarında gerek kamu kurumlarıyla gerekse de üniversitelerle bilgi paylaşımı açısından bir eksikliğin söz konusu olduğunu belirtiyor. Bu anlamda Antakya OSB’de yer alan sanayiciler, çözüm önerileri getiren daha açık platformların oluşturulmasının son derece faydalı olacağını düşünüyor.