Altın ihracatçısı günah keçisi
TÜİD Başkanı Mustafa Kamar, "Cari açık ihracatçılardan dolayı arttı deniyor ama biz almıyoruz, Merkez Bankası alıyor. Bu yıl da bu alım devam ediyor" dedi. Kamar, kotanın kalkmasını ve TCMB ithalatının ayrı tutulmasını istedi.
Yener Karadeniz |YENER KARADENİZ
Takı Üreticileri ve İhracatçıları Derneği (TÜİD) Başkanı Mustafa Kamar, 12 ton kota uygulamasına yol açan cari açığın nedeni mücevherat sektörü olmamasına rağmen bedeli sektörün ödeqdiğine dikkat çekti. 100’e yakın üretici ve ihracatçının üye olduğu derneğin lansmanında konuşan Kamar, 2022’ye kadar işlerin çok iyi gittiğini belirterek “Dünya mücevher ihracatındaki payımız yüzde 10’a çıkmıştı. Dünyada en büyük altın takı üreticisi İtalya’yı geçmiş, Dubai’nin de elinden pazarı almaya başlamıştık. Dubai’deki birçok firma Türkiye’de ofis açtı. 2022’de dolaylı ve direkt ihracat pazarı 20 milyar dolara yükselmişti” dedi.
Olumlu gidişin 2022’e kadar sürdüğünü anlatan Kamar, “2022 ve 2023’te enflasyonun yükselmesi, KKM ve EYT nedeni ile çılgın bir para oluştu ve bu da altın tasarrufuna yönelince ithalat 2023’te 29 milyar dolara yükseldi. 2019’dan itibaren devlet altın almaya karar veriyor. 250 tonlardan bugün 750 tona gelen bir altın rezervimiz var. 2022’de 19 milyar dolarlık toplam altın ithalatının 8 milyar dolarlık kısmını, 2023’te ise 29 milyar dolarlık ithalatın 10 milyar dolarlık kısmını Merkez Bankası gerçekleştirdi. Cari açık ihracatçılardan dolayı arttı deniyor ama biz almıyoruz, Merkez Bankası alıyor. Bu yıl da bu alım devam ediyor. Altın Borsası’ndan geçen altın ithalatı miktarı 90 ton ama TÜİK 160 ton diyor. Farkı yine Merkez Bankası almış. Sadece ilk 4 ayda aldığı altın miktarı 55 ton. Türkiye altın rezervlerini artırıyor, ihracatçı günah keçisi olarak gösteriliyor.”
15 firmaya servet transferi başladı
Vatandaşın altın tasarrufuna da dikkati çeken Mustafa Kamar, “Darphane 2022’de 60 ton altın işlemişti, 2023’te ise bu miktar 223,6 tona yükseldi. Bu yıl basılan altın adedi ise 20 milyona ulaştı, ithalatı 25-26 milyar dolara ulaşacak. Darphane’nin işlediği altın miktarı artarken üretim ve ihracatta kullanılan altın azalıyor. 2022’de 185,1 ton olan mücevher ihracatımız 2023’te 173,3 tona geriledi. Türk mücevher sektörünün senelik ihtiyacı 100 ton. Kota uygulaması nedeniyle özellikle KOBİ ölçeğindeki firmalarımız mağduriyet yaşıyor. Sektöre kulak vermeden, aceleyle getirilen kota uygulamasıyla sayıları 10- 15’i geçmeyen firmaya servet transferi başladı” ifadelerini kullandı.
Kamar, “Bu yıl işlediğimiz altın miktarı %30 düşerek 120 tona geriledi. Büyük ihracatçılarda düşüş yüzde 10, dernek kurulmasına sebep olan küçük işletmelerde yüzde 50’yi geçti” dedi.
Kamar, “Bugün Bulgaristan’dan bir kg altını 85 bin dolara alın buraya getirin 89 bin dolara satın Kapalıçarşı’da” ifadelerini kullandı.
Üretici ve ihracatçılardan 5 talep!
Mustafa Kamar, İSO ve İTO’daki meslek komiteleri, Mücevher İhracatçıları Birliği ve İstanbul Kuyumcular Odası’nın sorunlar ile ilgili konuşmadığını söyledi. Süreçte çok fazla imtiyazlı firmanın çıktığını anlatan Mustafa Kamar, “Bunlar altın ithalatından hayal edemeyecekleri para kazandı. Sektör dışından gelen 30-40 ihracatçı çıktı” dedi. Üretici 5-6 bin KOBİ olduğunu, 100-200 firma dışındakilerin sıkıntıda olduğunu anlatan Kamar, taleplerini şöyle sıraladı:
■ Altın ithalatında aylık 12 ton kotası kaldırılmalı ve mevzuat eskiye dönmeli.
■ Merkez Bankası’nın ithalatı ayrı bir başlık altında gösterilmeli.
■ Bireysel yatırım amaçlı ürünlerle ilgili çözüm bulunmalı.
■ İhracatçı ihraç ettiği kadar altını serbestçe ithal edebilmeli.
■ Mücevher ihracatçısı getirdiği döviz belgeleriyle bankalardan her an ons +3 puanla altına ulaşabilmeli.