300 bin esnaf hibe desteği dışında kaldı

Hüseyin GÖKÇE

Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan’ın duyurduğu ve pandemiden zarar gören esnafa bir defaya mahsus verilecek desteklerde esas alınan kriter tartışılıyor. Destekten gelir vergisi mükellefiyeti olan esnaf ve sanatkarlar ile gerçek kişi tacirler kazançlarına esas faaliyet konuları üzerinden yararlanabilecek.

Destekten 235 bin esnaf 5 bin lira, 1 milyon 150 bin civarında esnaf ise 3 bin lira olarak yararlanacak. Yararlanmada temel kriter olarak ‘gerçek kişi’ şartı getirilmesinin ise aynı işi yapan kişilerin bir kısmı destekten yararlanırken, bir kısmının yararlanamadığı tartışması yarattı. Destekten yararlanacak meslek grubu sayısı ise 340.

TESK'ten teşekkür ve uyarı

DÜNYA’ya açıklama yapan TESK Başkanı Bendevi Palandöken, destek uygulaması için ekonomi yönetimine teşekkürlerini iletirken, burada ayrım yapılmaması gerektiğine değindi. Salgın döneminde hiç kapanmayan iki üç meslek grubu dışında tüm esnafın bu destekten yararlanması gerektiğini söyleyen Palandöken, “Meslekler arasında ayrım yapılmamalıydı. Toplam 415 meslek grubu var, çoğunun işleri de çok kötü, nereden bakarsanız en az 300 bin esnaf NACE mağduru” dedi.

Gerçek-tüzel ayrımı

İzmir Ticaret Odası Başkanı Mahmut Özgener de esnafa verilecek hibe desteklerinde, gerçek kişi-tüzel kişi ayrımının kaldırılmasını istedi. Mayıs ayı Meclis toplantısında konuşan Özgener, hibe desteğinden 2 bin 20 üyenin faydalanacağı bilgisini verirken, bunun 175 tanesinin 5 bin liralık, 1845 tanesinin ise 3 bin liralık destek alacağını kaydetti. Mahmut Özgener, gerçek ve tüzel kişi ayrımı yapılmamış olsaydı, hibe destek paketinden 11 bin üyenin daha faydalanmış olacağını aktardı.

Eşitsizlik yaratıldı

Güncel Grup Yönetim Kurulu Başkanı YMM Yılmaz Sezer ise bir defaya mahsus verilen desteğin 1.5 yıldır sıkıntıda olan esnaf için çok yeterli olmayacağını kaydetti. Gerçek kişi tacirlerle sınırlandırmanın kapsamı iyice daralttığını bildiren Sezer aynı faaliyette bulunan şirketler ve şirket ortaklarının bu destekten yararlanamayacağını söyledi. Sezer, “Kolektif, komandit, anonim ve limitet şirketler ticaret siciline tescil edildikleri anda tüzel kişilik kazanırlar. Ticaret ortaklıklarında ortaklık şirket tacir ama ortakların kendisi tacir değildir. Hibe desteği kapsamı belirlenirken gerçek kişi tacirler ifadesi kullanıldığı için bu destekten şirketler ve ortakları faydalanamamakta, dolayısıyla bize göre aynı faaliyeti yürüten aynı sıkıntıları çeken kişiler arasında eşitsizlik yaratılmaktadır” dedi.

Karyağdı: Adil bir uygulama değil

Yeni Ekonomi Danışmanlık A.Ş Kurucu Ortağı Nazmi Karyağdı, hibe desteğinin sadece esnaf, sanatkâr ve gerçek kişi tacirlere verilmesine karşın, aynı sektörde faaliyet gösteren Limited veya Anonim Şirketlere sağlanmamasının adil bir uygulama olmadığını bildirdi. Türk Ticaret Kanununa göre tek kişi ortaklı Ltd. Şti. ve A.Ş’nin kurulmasının mümkün olduğuna değinen Karyağdı, “Nitekim Nisan 2021’de kurulan 100 şirketten 68’i tek kişilik sermaye şirketidir. Her ne kadar sermaye şirketi olsalar da bunlar gerçekte bireysel işletme mahiyetindedir. Dolayısıyla da NACE kodu itibariyle aynı alanda ekonomik faaliyet gösterenlerin tamamına, ister gerçek kişi isterse sermaye şirketi olsun, hibe verilmesi daha adil bir uygulama olacaktır” değerlendirmesinde bulundu.