3. Sanayi Zirvesi: "Konya yeşil dönüşümde öncü olacak"

MUHAMMET YİĞİTOĞLU / KONYA

Türkiye’de karbon nötr özelliğiyle fark yaratan “Sanayide Yeşil Dönüşüm ve Sürdürülebilirlik Zirvesi”- nin üçüncüsü, Konya Sanayi Odası (KSO) Başkanı Mustafa Büyükeğen’in ev sahipliğinde, EKONOMİ gazetesi işbirliğiyle Konya’da gerçekleştirildi.

KOSGEB Başkan Yardımcısı Bilal Kendirci, Konya Milletvekili Mustafa Hakan Özer, AK Parti Konya İl Başkanı Hasan Angı, OSBÜK Başkanı Memiş Kütükcü’nün katıldığı zirveye Konya protokolü, sanayiciler ve davetliler yoğun ilgi gösterdi.

“Konya sanayisi güçlü, geleceğe hazır”

Zirvenin açılış konuşmasında Konya’nın sanayi gücüne vurgu yapan KSO Başkanı Mustafa Büyükeğen, şehrin farklı sektörlerde üretim yapan yüzlerce işletmesiyle Türkiye’nin öncü sanayi merkezlerinden biri olduğunu belirtti.

Büyükeğen, yıllık 3,3 milyar dolarlık ihracat gerçekleştiren Konya’nın, makine, otomotiv endüstrisi, savunma sanayi, gıda gibi pek çok sektörde ülkenin en büyük ihracatçıları arasında yer aldığına dikkat çekti. KSO’nun yeşil dönüşüm sürecinde hayata geçirdiği projelerle ilgili bilgi veren Büyükeğen, KOP Bölge Kalkınma İdaresi Başkanlığı ve Sanayi ve Teknoloji İl Müdürlüğü ile birlikte Enerji Verimliliği Mobil Etüt Aracı Projesini hayata geçirdiklerini, bu araç ile 62 firma ve kurumda enerji verimliliği ölçümleri yapıldığını söyledi.

Büyükeğen, “Yaptığımız bu ölçümler ile firmalarımıza, yıllık 6 milyon 152 bin dolar tutarında 6.600 TEP enerji tasarrufu imkanı sunduk. Yıllık 39 bin 500 ton karbon salınımının da önüne geçmiş olduk. Bu çalışmalarımızın endüstride sürdürülebilirliğini sağlamak için ise, ölçüm yaptığımız işletmelerden 21 personele Enerji Yöneticisi eğitimleri aldırdık” dedi.

“İşletmeler karbon ayak izlerini ücretsiz hesaplayabilecek”

Oda olarak, döküm sektörüne yönelik 5 milyon dolar bütçeli Konya Döküm Kümelenmesi Yeşil Dönüşüm Ur-Ge Projesi’ni hayata geçirdiklerini belirten Mustafa Büyükeğen, bu projede 15 firmanın yeşil dönüşümüne katkı vererek, karbon ayak izlerini azaltmayı ve sürdürülebilir üretim yöntemlerine geçişlerini destekleyeceklerini bildirdi.

15 yeni firma için yeni bir Ur-Ge projesi çalışması başlattıklarını aktaran Büyükeğen, şöyle devam etti: “Bunların yanında, yine KOP Bölge Kalkınma İdaremiz ve Çevre Şehircilik ve İklim Değişikliği İl Müdürlüğümüzle birlikte hayata geçirdiğimiz proje kapsamında, tüm üyelerimizin kurumsal karbon ayak izlerini standartlara uygun bir şekilde hesaplayabilecekleri ve raporlayabilecekleri tamamen ücretsiz bir platform oluşturduk. Sanayi işletmelerimizin bu platformda oluşturacağı raporlar, doğrulanabilir raporlar olacak. Ayakizi.org.tr olarak hizmete açtığımız bu platformda, üyelerimiz aynı zamanda yeşil mutabakatla ilgili güncel bilgilere ulaşacak, üretimde kullanacakları cihaz ve makinaları enerji verimliliği, karbon ayak izi gibi verilerle karşılaştırma imkanına kavuşacak.”

“Yeşil dönüşüme 105 milyon liralık destek verdik”

Mevlana Kalkınma Ajansı (MEVKA) Genel Sekreteri İhsan Bostancı ise uluslararası rekabetten geri kalmamak için yeşil dönüşümün, üretim süreçlerinin her alanında uygulanması gerektiğini söyledi. Bostancı, “Ajans olarak döngüsel ekonominin yaygınlaştırılması ve kaynak verimliliğinin artırılması başta olmak üzere yeşil dönüşüme yönelik olarak uyguladığımız destek programları kapsamında 33 projeye güncel rakamlarla yaklaşık 105 milyon TL destek vererek 273 milyon TL’lik yatırımı harekete geçirdik. Bu konuda önemli gördüğümüz bir diğer çalışma da, Konya İl Yeşil Mutabakat Komitesidir. İlimizin her alanda gösterdiği ortak çalışma kültürünün bir örneği olan komite, Türkiye’nin net sıfır hedefine yönelik çalışmalarını sürdürmektedir” diye konuştu.

“Yeşil dönüşüm zihniyet değişimi”

KOSGEB Başkan Yardımcısı Bilal Kendirci de, yeşil dönüşümün bir zihniyet değişimi olduğunu ve KOBİ’lerin tüm dünyaya bakışını değiştirmesi gerektiğini dile getirdi. Kendirci, KOBİ’lere rehberlik hizmeti verdiklerini ifade etti.

Konya Milletvekili Mustafa Hakan Özer de Yeşil Mutabakatın rekabetin korunması ve güçlendirilmesi açısından önemli olduğuna dikkat çekerek, “Bu zirve, sanayi sektöründe yeşil dönüşüm ve sürdürülebilirlik yaklaşımlarını detaylıca incelemek adına güzel bir zemin oluşturacak” dedi.

ZİRVEDE 3 FARKLI PANEL GERÇEKLEŞTİRİLDİ

“Türk Sanayisinin Yeşil Dönüşümü”

EKONOMİ Gazetesi Yönetim Kurulu Başkanı Hakan Güldağ’ın moderatörlüğünü yaptığı, “Türk Sanayisinin Yeşil Dönüşümü’ başlıklı ilk oturumda, Organize Sanayi Bölgeleri Üst Kuruluşu (OSBÜK) Başkanı Memiş Kütükcü, Konya Ovası Projesi (KOP) Bölge Kalkınma İdaresi Başkanı Murat Karakoyunlu ve Sanayi ve Teknoloji Bakanlığı Stratejik Araştırmalar ve Verimlilik Genel Müdür Yardımcısı Hakan Erten görüşlerini dile getirdi.

Konuşmasında, yeşil dönüşümün ülkemizin önündeki her gün ağırlığını daha çok hissettirerek gelmekte olan önümüzdeki dönemde en çok konuşmak durumunda olacağımız bir alan olduğunu dile getiren Memiş Kütükcü, bu nedenle “Yeşil Dönüşüm ve Sürdürülebilirlik Merkezi” kurduklarını belirtti.

Kütükcü, “Bu merkez sayesinde OSB’lerimizde rehberlik etmek istiyoruz. Yaklaşık üç yıl önce TSE ile bir protokol imzalayarak ‘Yeşil OSB’ süreci başlattık. Geçtiğimiz yıl dokuz OSB’miz bununla ilgili sertifi kalarını aldı. Yeşil OSB sertifi kası için altı ana kriterden bahsedebiliriz. Öncelikle OSB’de en az bir firmanın işletme alanına geçmiş olması gerekiyor. Atık su arıtma tesisi yatırımını tamamlanmış olması gerekiyor. Enerji üretim kaynağı olarak kömür kullanımının olmaması gerekiyor. Yine OSB’lerimizin TSE tarafından belgelendirilmiş olması gerekiyor. Konya OSB’miz de Yeşil OSB Sertifi kasını alan OSB’lerimizden biri” ifadelerini kullandı.

Yeşil Dönüşüm ile ilgili hassasiyetin medeniyetimizin bir şiarı olduğunun altını çizen Murat Karakoyunlu, “Şu anda yaşadığımız afetler ve birçok problemle görüyoruz ki aslında doğa da artık bu gidişe dur diyor. Yeşil mutabakat bağlamında ele aldığımız konuların bizim kendi kültürel değerlerimizle birlikte ele alınması gerektiğini düşünüyorum. Bugüne kadar KOP bölgesinde 455 projeye yaklaşık 10 milyar TL bir kaynakla sulama potansiyelini kuvvetlendirmek maksadıyla yeşil dönüşümün düzenlenmesine devlet alanında katkı sunmak misyonunu gerçekleştiriyoruz” dedi.

Hakan Erten ise, sanayide yeşil dönüşüm ve sürdürülebilirlik konularında Sanayi ve Teknoloji Bakanlığı’nın işin merkezinde olduğunu belirterek, “Şu anda yeni bir ‘Sanayide Teknoloji Stratejisi Dokümanı’ hazırlığına devam ediyoruz. Burada üst stratejik amaçlar belirlemeyi ve bunların altını detaylandırarak ilgili tüm kuruluşların somut eylemler gerçekleştirmelerini sağlayacak bir mantık yürüttük. Beş stratejik amacımızdan birisi de sanayimizin yeşil dönüşümünü tamamlamak. Artık fiziki sabit sermaye yatırımları yapmamız gerekiyor. İşletmelerin bu yatırımları gerçekleştirmeleri için de ciddi teşvik destekleri veriyoruz. Teşvik başvurusunda bulunan işletmelerimizden en az beş yıllık yeşil dönüşüm yol haritasını bize sunmalarını istiyoruz. Bu başvuruları değerlendirirken ayrıca danışmanlık hizmeti de vermiş oluyoruz” diye konuştu.

“Yeşil Mutabakat, Sınırda Karbon Düzenlemesi ve Sanayiye Etkisi”

TOBB Çevre Müdürü Mert Kuleoğlu’nun moderatörlüğünde gerçekleştirilen “Yeşil Mutabakat, Sınırda Karbon Düzenlemesi ve Sanayiye Etkisi’ başlıklı ikinci oturumun konuşmacıları, Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanlığı Enerji Verimliliği ve Çevre Dairesi Başkan Vekili Dr. Bilal Düzgün, İklim Değişikliği Başkanlığı Karbon Fiyatlandırma Dairesi Başkanı Eyüp Kaan Moralı, TSE Çevresel Gözetim ve Doğrulama Müdürü Mehmet Ergün ve Mevlana Kalkınma Ajansı İktisadi Kalkınma Birimi Uzmanı Zehra Betül Pekergin’di.

Panelist Dr. Bilal Düzgün, bugün yaşanan iklim değişikliği ile ilgili tüm problemlerin geçmişten gelen problemler olduğunu belirtti. Düzgün, “Bakanlık olarak 9 yılda yenilenebilir enerji alanında önemli yatırımlar yaptık. Yüzde 60’lık yenilenebilir kurulu güce sahip Avrupa’da beşinci, dünyada 11’inci ülke olduk. Yılda 5 bin MgW güneş ve rüzgar yatırımı yapma hedefimiz var. Bununla beraber yine yılda 1 milyar dolarlık yatırımımız olacak. Bütün planlarımız 2022 yılında yayınladığımız Türkiye Ulusal Enerji Planında yer alıyor” dedi.

Konuşmasında, Emisyon Ticaret Sistemi’ndeki güncel gelişmeler ve sanayicileri bekleyen yenilikler hakkında bilgiler veren Eyüp Kaan Moralı, “Ülkemiz Paris Anlaşması’na taraf olduktan sonra bir yol haritası belirlememiz gerekiyordu. Bu kapsamda akademisyenler, özel sektör temsilcileri ve kamu kurum ve kuruluşları ile birlikte 2022 yılında Türkiye’nin ilk iklim şurasını yine Konya’da gerçekleştirmiştik. Bugün Türkiye’de sanayi sektöründe 700’ü aşkın firmanın emisyonlarını takip ediyoruz. 2023 yılında 270 milyon ton karbon emisyonu raporlandı. Bu raporlama neticesinde her tesisin emisyon kaynağını ve nerede emisyon azaltma potansiyeli olduğunu görebiliyoruz. Emisyon ticaret sisteminde iki stratejik hedefimiz var. Bunlardan bir tanesi 2053 yılında sıfır emisyon hedefine ulaşmak” şeklinde konuştu.

Mehmet Ergün de sanayide rekabetin değiştiğini vurgulayarak “Rekabet artık kaliteli ürün uygun fiyat denkleminden çıkıp düşük emisyon yoğunluklu ürün üretmeyle rekabet edilebilir hale geldi. Bu da yeşil dönüşümü beraberinde getiriyor. Artık her bir ton emisyonun karşılığında sanayicimiz bedel ödemek zorunda kalacak” dedi.

Zehra Betül Pekergin ise, “Dönüşümle ilgili eğitim ve uygulama çalışmalarımıza devam ediyoruz. Karbon düzenlemesi için hazırlanacak raporların ve belgelerin nitelikli kişiler tarafından hazırlanması için saha çalışmalarımız olacak” diye konuştu.

“Yeşil Finansman, Yatırım ve Sürdürülebilirlik”

EKONOMİ Gazetesi Yazı İşleri Müdürü Handan Sema Ceylan’ın moderatörlüğünü yaptığı, “Yeşil Finansman, Yatırım ve Sürdürülebilirlik” temalı üçüncü oturumda ise, Dünya Bankası Altyapı ve Enerji Sektörleri Kıdemli Yöneticisi Yeşim Akçollu, Türkiye Kalkınma ve Yatırım Bankası Sürdürülebilirlik ve Çevresel Sosyal Etki Yöneticisi Mehtap Altuğ, Türkiye Sınai Kalkınma Bankası Escarus Direktörü Melis Bitlis ve KOSGEB Sürdürülebilirlik Destekleri Müdürü Firdevs Kılıç, yeşil finansmanın detaylarını dinleyicilerle paylaştı.

Yeşim Akçollu konuşmasında, sürdürebilirlik ve özellikle sanayi özelinde altyapı, enerji yatırımları ve iklim değişikliği ile savaşan teknolojilere yönelik yatırımlarda neler yaptıklarından bahsetti.

Akçollu, “Dünya Bankası olarak programımız 13 miyar dolarlık bir program. Kurumlara sadece kredi değil, teknik destek ve kapasite geliştirme desteği de veriyoruz. Ayrıca çeşitli garanti mekanizmalarımızla riskin bir kısmını bertaraf ederek ticari kredilere bile daha ucuza ulaşılmasını sağlıyoruz” şeklinde konuştu.

Mehtap Altuğ, “Kalkınma ve Yatırım Bankası olarak ana iş kollarında sürdürülebilir kalkınma hedefleri doğrultusunda faaliyetlerimizi sürdürmekteyiz. Bu hedefler doğrultusunda istihdamdan yerli üretimin artırılmasına; yeşil enerji çalışmalarımızdan KOBİ’lere desteklere kadar birçok alanda katkı sunmaya devam ediyoruz. Gördüğümüz riskleri en aza indirmek için firmalarımızı teşvik ediyoruz. Birçok kaynaktan tematik krediler kullandırıyoruz” dedi.

Melis Bitlis ise “Özel sektöre ve kamu kurumlarına sürdürülebilirlik konusunda katma değer danışmanlık hizmeti vermek üzere kurulmuş bir yapıyız. SKDM konusunu özellikle Türkiye için yeşil dönüşüm olarak ele almak çok daha önemli. Küresel değer zincirinde üretim süreçlerinde rol alan KOBİ’ler dolaylı ya da direk olarak kadraja giriyor. Ülkemizdeki hem ticareti desteklemek hem de yeşil dönüşüme uyum için öncelikle emisyonu azaltım süreçlerini yaygınlaştırmak çok önemli. Bütün bunların hepsi bizi yeni yatırım ve kaynak ihtiyaçlarına getiriyor” diye konuştu.

Firdevs Kılıç da sanayicilerin verilen desteklerden faydalanması ile ilgili saha gözlemlerini anlatarak şunları söyledi: “Büyük işletmeler desteklerin farkında ve hazırlıklarını tamamlamış durumda. Fakat KOBİ’lerimiz için aynı şeyi söylemek doğru olmaz. Kurum olarak KOBİ’lerin rekabet gücünü korumakla sorumluyuz. Geçtiğimiz yıl aralık ayında başladığımız Türkiye yeşil sanayi projemizle KOBİ’lerimizin yeşil dönüşümünü sağlamayı istiyoruz.”