20.4 bin yerli 1.9 bin yabancı borsanın %81,2'sine sahip
BİST100 endeksinin yüzde 34,5 yükseliş kaydettiği ilk dört ayda hem hisse yatırımcısı hem de portföy büyüklüğünde artışlar yaşanırken, payın tablosu yüksek portföylü yatırımcı lehine değişti.
Şebnem Turhan |Şebnem TURHAN
BİST100 endeksinin yüzde 34,5 yükseliş yaşadığı yılın ilk 4 ayında borsadaki yatırımcı sayısı hem yerlide hem de yabancıda arttı. Ancak bu dönemde portföyünü en çok artıran yatırımcı grubunun 10 milyon lira ve üstü portföye sahip yatırımcılarda olması dikkat çekti.
Yılın ilk dört ayında Borsa İstanbul’da yerli ve yabancı portföylerini büyüttü, yatırımcı sayısında artış oldu. Merkezi Kayıt Kuruluşu verilerine göre bu artışta en dikkat çeken ise 10 milyon lira ve üstü portföye sahip yerli ve yabancı yatırımcılardaki değişim oldu. Yılsonunda 10 milyon lira üstü portföy büyüklüğüne sahip bin 679 yabancı 15 bin 371 yerli yatırımcı borsadaki toplam portföyün yüzde 79,5’ine sahipken bu oran nisan sonunda yüzde 81,2’ye yükseldi. Bu portföy büyüklüğüne sahip yatırımcı sayısı da yerlide 20 bin 376'ya, yabancı yatırımcıda ise bin 875'i çıktı. 10 milyon lira ve üstü portföye sahip yerli ve yabancı yatırımcıların toplam yatırımcı sayısındaki oranı ise sadece yüzde 0,25. Bu dönemde BİST100 endeksi yüzde 34,5 yükseliş gösterdi.
Portföyünü en çok büyüten 10 milyon lira ve üstü
MKK nisan verilerine göre yerli ve yabancı yatırımcıların toplam portföyü yılsonuna göre yüzde 37,5 arttı 4.16 trilyon liradan 5.71 trilyon liraya yükseldi. Yatırımcı sayısı da yılsonunda 7 milyon 643 bin 867’den yüzde 7,2 artışla 8 milyon 193 bin 924’e çıktı. Portföy dilimleri bazında ise bu dönemde portföylerde en çok artış 10 milyon lira ve üstü portföye sahip olan yatırımcılarda gerçekleşti. 10 milyon lira ve üstü portföye sahip yerli ve yabancı yatırımcıların toplam portföyü Aralık 2023’e göre yüzde 39,83 artışla 3.31 trilyon liradan 4.64 trilyon liraya çıktı. Bu dönemde 10 milyon lira ve üstü portföye sahip yerli yatırımcıların portföyü yüzde 38,1 yükselerek 1.77 trilyon liradan 2.44 trilyon liraya ulaştı. Yabancı yatırımcıların ise yüzde 41,83 artışla 1.55 trilyon liradan 2.20 trilyon liraya yükseldi.
Ocak sonuyla birlikte halka arzlar yeniden başlasa da geçen yıllardaki coşku yatırımcı sayı ve portföy büyüklüğünde gözlenmiyor. Yılın ilk 4 ayında portföy büyüklüğü 0-10 bin lira arası olan yatırımcı sayısı neredeyse aynı kaldı ve 4 milyon 274,3 bin oldu. Bu grubun portföy büyüklüğü ise sadece yüzde 2,94 arttı. 10-50 bin lira arası portföye sahip yatırımcı sayısı yüzde 13,55, 50-100 bin lira arası yüzde 12,41, 100-250 bin lira arası ise yüzde 16,11 arttı. Bu grupların portföy büyüklüğünde de artış yüzde 20’nin altında kaldı.
Büyükler portföyünü ve sayısını daha hızlı artırdı
Daha büyük portföy büyüklüklerinin hem hacmi hem de yatırımcı sayısı çok daha hızlı artış gösterdi bu dönemde. 250-500 bin lira portföy büyüklüğüne sahip yatırımcı sayısı yüzde 21,5, 500 bin 1 milyon lira arası yüzde 27,45, 1-5 milyon lira arası yüzde 34,2, 5-10 milyon lira arası yüzde 38,51, 10 milyon lira ve üstü ise yüzde 32,6 artış gösterdi yatırımcı sayısında. Bu grupların portföy büyüklüklerinin artışı incelendiğinde ise 10 milyon lira ve üstünde yüzde 39,83, 5-10 milyon lirada yüzde 38,34, 1-5 milyon lira arasında yüzde 35, 500 bin -1 milyon arasında yüzde 27,77, 250-500 bin lira arasında ise yüzde 22 artış yaşandığı ortaya çıktı. Yerli yatırımcılarda genele benzer bir süreç yaşandı. Portföy büyüklüğü küçük olan yatırımcıların sayı ve portföy hacmi artışı yüzde 20'nin altında kalırken ve hatta en çok yatırımcının bulunduğu 0-10 bin lira arasında dururken, daha büyük portföylere sahip yatırımcılarda yüzde 20 ve üzerinde yükseliş görüldü. Yerli yatırımcılarda da portföy büyüklüğü ve yatırımcı sayısında en hızlı artış 5-10 milyon lira arasındaki yatırımcılarda yüzde 39 seviyesinde gerçekleşti.