2023'ün kazandıranı altın ve Bitcoin oldu

Şebnem TURHAN

Tüketici enflasyonu 2023 yılını yüzde 64,77 ile kapatırken finansal yatırım araçlarından sadece gram altın ve Bitcoin enflasyon karşısında ayakta kalabildi. Bitcoin ve gram altın enflasyonun üzerinde reel getiri sağlarken, dolar, Euro, DİBS, TL mevduat 2023 yılında yatırımcısını üzdü.

Finansal yatırım araçları 2023 yılının tamamında yatırımcılarını çok da memnun edemedi. Yüksek enflasyon nedeniyle nominal olarak yükselse de yatırım araçlarının reel getirisi negatifte kaldı. EKONOMİ’nin yaptığı hesaplamalara göre 2023 yılında nominal olarak yüzde 78,69 yükselen gram altın yatırımcısına reel olarak yüzde 8,44 kazandırırken, yılın son çeyreğinde hızlanan Bitcoin’in 2023 yılında yatırımcısına reel getirisi yüzde 56’ya dayandı. BİST100, TL mevduat, DİBS, dolar ve Euro ise yatırımcısına reel olarak kaybettirdi.

EKONOMİ, Türkiye İstatistik Kurumu’nun aralık ayı ve 2023 yıllık enflasyon verilerini açıklamasının ardından finansal yatırım araçlarının TÜFE’ye endeksli reel getirilerini hesapladı. TÜİK verilerine göre aralık ayında tüketici enflasyonu yüzde 2,93, 3 aylık enflasyon yüzde 9,95, 6 aylık enflasyon yüzde 37,56, yıllık yüzde 64,77 seviyesinde gerçekleşti. Yatırım araçlarının TL bazında nominal artışlarını tüketici enflasyonundan arındırarak reel getiri oranlarına ulaşıldı.

BİST100 yatırımcısı yüzde 18 kaybetti

Buna göre, 2023 yılında yüzde 78,69 olarak fiyatları artan gram altın, TÜFE’den arındırıldığında yüzde 8,44 reel getiri sağladı. Gram altın yatırımcısı 2023 yılını enflasyonu yenerek tamamladı. Geçen yıllarda performansı göz dolduran BİST100 endeksi ise 2023 yılında yatırımcısını üzdü. BİST100 endeksi yılı yüzde 35,6 yükselişle kapatırken TÜFE’den arındırıldığında reel kayıp yüzde 18’e yaklaştı. 2023 yılında BİST100 yatırımcısı enflasyona yenildi.

Yeni Merkez Bankası’nın geleneksel para politikasına dönüşüyle birlikte yükselişi hız kazanan ve yılın son çeyreğinde tasarruf
sahiplerinin tercihinde öne çıkan TL mevduat faizi ise 2023 sonu yüzde 51,15 seviyesinde bulunuyordu. TL mevduat faizi yüzde 64,77 yıllık tüketici enflasyonundan arındırıldığında standart TL mevduat yatırımcısının 2023 yılında yüzde 8,26 reel kayıp yaşadığı ortaya çıkıyor.

2023’te TL mevduat yine kazandıramadı

Dolar ve Euro 2023’ün ikinci yarısında TL karşısında her ne kadar hızlı yükselişlerini sürdürseler de yatırımcısına reel olarak kaybettirdi. Dolar 2023 yılında TL karşısında yüzde 57,52 yükseliş yaşadı TÜ- FE’den arındırıldığında reel kayıp yüzde 4,4 oldu. Euro ise yüzde 63,48 yükseldi TL karşısında o da az da olsa yüzde 0,78 reel kayıp getirdi. Bitcoin ise 2023 yılının en çok kazandıranı oldu. 2023 boyunca yüzde 157 fiyatı yükselen Bitcoin yatırımcısı reel olarak ise yüzde 55,97’lik getiri sağlamayı başardılar. Devlet iç borçlanma senetleri yatırımcısı 2023’te de üzülmeye devam etti. DİBS nominal olarak yüzde 23,79 gerilerken reel kayıp yıl boyu yüzde 53,75’e çıktı.

Aralık ayında en çok BİST100 üzdü

Aralık ayında TÜİK verilerine göre enflasyon yüzde 2,93 gerçekleşti. Buna göre gram altın nominal aralık ayında yüzde 3,73 yükselerek yüzde 0,77 reel getiriyle yine enflasyonu yendi. BİST100 ise aralık ayının en çok kaybettireni oldu. BİST100 endeksi aralık ayında yüzde 6,02 düştü. Bu yüzde 2,93’lük aylık enflasyon göz önüne alındığında BİST100 yatırımcısının aralık ayında reel olarak yüzde 8,69 kaybettiğini gösterdi. DİBS yatırımcısı ise aralık ayında Merkez Bankası’nın politikalarının etkisini hissetmeye başladı. Yabancının ilgisinin de artmasıyla gösterge tahvil faizlerinde yükseliş son çeyrekte çok daha belirgin oldu. Buna göre aralık ayında DİBS getirisi nominal olarak yüzde 8,62 arttı ve tüketici enflasyonundan arındırıldığında reel getiri yüzde 5,52 oldu. Böylece DİBS yatırımcısı Bitcoin yatırımcısıyla savaşabilen tek yatırım aracı olarak öne çıktı. Bitcoin aralık ayında hızlı yükselişiyle yüzde 13 nominal getiri sağladı. Yüzde 2,93 tüketici enflasyonundan arındırıldığında reel kazanç yüzde 9,78 olarak hesaplandı. TL mevduat faizi de aralık ayında getirisini pozitife çevirmeyi başardı. Bunda politika faizinin yüzde 42,5’e çıkarılmasının yanı sıra bankaların bilanço makyajlaması çerçevesinde yükselen TL mevduat faizleri etkili oldu. TL mevduat faizi aralıkta aylık nominal olarak yüzde 4,26 kazandırdı, reel getiri yüzde 1,29 hesaplandı ve standart TL mevduat faizi enflasyonu yenmeyi başardı. Bu 2023 Mayıs’ından bu yana ilk kez gerçekleşti.

Aralıkta mevduat faizi güldürdü

Dolar ve Euro aralık ayında da TL karşısında yükselişini sürdürdü. Dolar yüzde 2,08 nominal getiri sağladı reel olarak ise yüzde 0,82 kaybettirdi yatırımcısına. Küresel çapta dolar karşısında yükselen Euro ise yüzde 3,99 yükseldi TL karşısında. Böylece Euro reel olarak 1,03 getiri sağlamayı başardı yatırımcısına.

3 aylık reel getiride Merkez Bankası etkisi

Finansal yatırım araçlarının reel getirisinde son 3 aylık periyotlarda Merkez Bankası’nın para politikasının etkileri daha net hissediliyor. Gram altın nominal olarak 3 ayda yüzde 20,32 yükselirken yüzde 9,95’lik 3 aylık tüketici enflasyonundan arındırıldığında yüzde 9,43 reel getiri sağladı. BİST100 ise kötü geçirdiği son çeyrekte yatırımcısına nominal olarak yüzde 10,38 kaybettirdi, reel kayıp ise yüzde 18,5’e ulaştı. TL mevduat faizi son çeyrekte yüzde 10,41 nominal getirisiyle yatırımcısına reel olarak üç ayda yüzde 0,42 kazandırdı. Ve böylece 3 aylık getiride TL mevduat faizi 2023 Mayıs ayından sonra ilk kez 3 aylık süreçte yatırımcısına reel getiri sağlamayı başardı. TL mevduat faizinin ardından DİBS de Merkez Bankası politikalarının etkisinin yaşandığı diğer bir yatırım aracı olarak öne çıktı. Son üç ayda nominal yüzde 5,99 getiri sağlayan DİBS 2023 Şubat’ından sonra ilk kez nominal olarak pozitif bölgede yer aldı. Buna rağmen yüzde 9,95 3 aylık enflasyon nedeniyle reel olarak DİBS yatırımcısı yüzde 3,6 kaybetti. Dolar son çeyrekteki yükselişine rağmen reel olarak yüzde 2,2 kaybettirirken Euro yatırımcısının yüzü güldü. Euro nominal yüzde 12,93 getiri sağladığı yatırımcısına reel olarak ise yüzde 2,71 kazandırdı. Bitcoin son çeyrekte yüzde 57 yükselişiyle yatırımcısına yüzde 42,79 kazandırdı.

6 aylık vadede tek kazandıran Bitcoin oldu

Yatırım araçları yüzde 37,56 olan 6 aylık enflasyon karşısında ise ayakta kalamadı. Gram altın 6 ayda yüzde 21,88 yükseldi ancak reel olarak yüzde 11,4 kaybettirdi yatırımcısına. BİST100 6 ayda yüzde 29,71 yükselse de yüzde 37,56’lık tüketici enflasyonundan arındırıldığında yüzde 5,71 reel kayıp yaşattı. TL mevduat faizi ise 6 aylık yüzde 19,8 nominal getiri sağlarken bu TÜFE’den arındırıldığında yüzde 12,91 reel kayba işaret ediyor. DİBS’te yüzde 13,04 nominal kayıp oldu, yüzde 36,78 reel kayıp yaşattı. Dolar yüzde 14,31 yükseldi, Euro ise yüzde 14,92 yükseldi. Sırası ile reel olarak 6 ayda dolar yüzde 16,9, Euro yüzde 16,46 kaybettirdi.

Dün gün içinde yüzde 9 düştü

6 aylık vadede yine Bitcoin ayakta kaldı. Ve 6 ay vadede yüzde 40 yükselen Bitcoin yüzde 1,77’lik reel getiri ile tek reel getiri sağlayan finansal yatırım aracı oldu. Dün ise küresel piyasalardaki negatif havanın etkisiyle gün içinde Bitcoin’de düşüş yüzde 9’a kadar ulaştı.