Trump’ın seçilmesiyle birlikte ‘Proje 2025’ belgesi yine gündemde!

Donald Trump'ın seçim yarışından ipi göğüsleyerek çıkmasının ardından muhafazakar düşünce kuruluşu Heritage Foundation tarafından daha önce kaleme alınan Proje 2025 belgesi politika gündeminin ilk sırasına yerleşti. Trump'ın ikinci döneminin nasıl olabileceğine ilişkin tartışmaların öne çıkarken taslak olarak hazırlanan 922 sayfalık belge yeniden ortaya çıktı.

Trump defalarca belge ile ilgisi olmadığını açıklamıştı

Proje 2025 olarak bilinen 922 sayfalık belge, Heritage Foundation tarafından Amerikan hükümetinin çalışma biçimini kökten yeniden şekillendirecek bir sonraki Cumhuriyetçi yönetim için bir taslak olarak hazırlandı. Demokratlar Trump'ı Proje 2025 ile defalarca ilişkilendirmeye çalıştılar ancak Trump "arkasında kimin olduğunu bilmediğini" ve planla "hiçbir ilgisi olmadığını" söyledi.

Proje 2025 belgesine öncülük etmişlerdi

Proje 2025, iki eski Trump yetkilisinin öncülüğünde yazıldığı belirtilmişti. Paul Dans ve Spencer Chretien; Başkan Yardımcısı seçilen JD Vance ayrıca Heritage Foundation başkanı Kevin Roberts kitabının önsözünü yazdı. Trump'ı başkanlık zaferinden dolayı tebrik eden ilk gruplardan biri Heritage Foundation'dı. Roberts, seçim sonrasında yaptığı açıklamada, "Muhafazakar hareketin tamamı onun arkasında birleşmiş durumda" yorumunu yaptı. Seçim gününün sabahından itibaren çok sayıda Trump destekçisi, Proje 2025'e destek vermek için yeniden ortaya çıktı. Muhafazakar aktivist Matt Walsh, X'te "Seçim artık sona erdiğine göre, sanırım sonunda Proje 2025 gündemdir diyebiliriz" yorumunu yaptı. Trump'ın eski Beyaz Saray baş stratejisti Steve Bannon, War Room adlı podcast'inde  "Proje 2025 gündemdir" dedi. Teksas'ın Tarrant County GOP başkanı Bo French de X'te "Şimdi Proje 2025'i uygulayacağımızı kabul edebilir miyiz?" diye yazdı. Muhafazakar YouTuber Benny Johnson da "Hepinize Proje 2025'in başından beri gerçek olacağını bildirmekten onur duyuyorum" diye ekledi. Trump kampanyasını yürüten ekipten Proje 2025 hakkında yorum gelmedi.

Proje 2025 nedir ve neyi öneriyor?

Proje 2025, kendisini bir sonraki Cumhuriyetçi başkanlığının "birinci gününde" başlatılacak "bir politika gündemi, personel, eğitim ve 180 günlük bir oyun kitabı" olarak tanımlıyor. Yasa teklifleri, iptal edilecek yasalar ve hükümet kurumu yeniden yapılandırması dahil olmak üzere birkaç gündem maddesini özetliyor. Trump'ın kampanya ekibi kendisini Proje 2025'ten ayırırken, Trump'ın adı belgede 300'den fazla kez geçiyor.

Proje 2025 raporu Nisan 2023'te açıklandı, ancak bu yılın başlarında Demokratların belgeye karşı muhalefeti artana kadar politika çevreleri dışında büyük ölçüde fark edilmedi.

Demokrat siyasetçiler, "Proje 2025'i Durdurun Görev Gücü"nü başlattılar ve hatta Heritage'ın faaliyetleri hakkında içeriden bilgi toplamak için bir ihbar hattı kurdular. Trump'ın uygulayabileceği bir dizi yürütme emrinin gündemde "gizli" bir parçası olduğunu iddia ettiler. Trump, temmuz ayının başlarında belgeden uzaklaşmaya başladı. "Proje 2025 hakkında hiçbir şey bilmiyorum," diye yazdı sosyal medya platformu Truth Social'da. "Arkasında kimin olduğunu bilmiyorum. "Söyledikleri bazı şeylere katılmıyorum, söyledikleri bazı şeyler ise kesinlikle saçma ve korkunç" diye de ekledi.

Proje 2025’in 4 temel politika hedefi var

Belgenin kendisi dört temel politika hedefi ortaya koyuyor: Aileyi Amerikan yaşamının merkezine geri getirmek; idari devleti ortadan kaldırmak; ülkenin egemenliğini ve sınırlarını savunmak; ve Tanrı tarafından verilen bireylerin özgürce yaşama haklarını güvence altına almak.

Tüm bağımsız kurumların başkanlık kontrolüne verilmesini öneriyor

Proje 2025, Adalet Bakanlığı gibi bağımsız kurumlar da dahil olmak üzere tüm federal bürokrasinin doğrudan başkanlık kontrolüne verilmesini öneriyor. Bu, "üniter yürütme teorisi" olarak bilinen tartışmalı bir fikirdir.

Uygulamada bu, karar alma sürecini hızlandıracak ve başkanın birçok alanda politikaları doğrudan uygulamaya koymasına olanak tanıyacak.

Önerilerde ayrıca binlerce kamu çalışanının iş güvencelerinin kaldırılması ve yerlerine siyasi atamaların yapılması öngörülüyor.

FBI kanunsuz bir örgüt olarak tanımlanıyor

Belge FBI'ı "şişkin, kibirli, giderek kanunsuz bir örgüt" olarak nitelendiriyor. Teşkilatın ve diğer birkaçının kökten elden geçirilmesini ve Eğitim Bakanlığı'nın tamamen ortadan kaldırılmasını talep ediyor.

Kürtaj konusunda katı görüş hakim

Proje 2025'te kürtajdan bahsedilmesi de en tartışmalı kısmı oluşturuyor. Belgede kürtaj konusunda yeni veri toplama çalışmaları öneriliyor ve daha genel olarak Sağlık ve İnsan Hizmetleri Bakanlığı'nın "evlilik ve aile konusunda İncil temelli, sosyal bilimlerle güçlendirilmiş bir tanımı koruması" gerektiği belirtiliyor. Platform, kürtaj yasalarının eyaletlerin inisiyatifine bırakılması gerektiğini ve geç dönem kürtajlarının yasaklanması gerektiğini söylüyor. Trump da bu görüşe büyük ölçüde bağlı kalıyor.

Amerikan tarihinin en büyük sınır dışı programını içinde barındırıyor

Belgede, Trump'ın 2016'daki en önemli önerilerinden biri olan ABD-Meksika sınırına duvar inşası için daha fazla fon ayrılması öneriliyor.

Proje 2025 ayrıca İç Güvenlik Bakanlığı'nın lağvedilmesini ve diğer kurumlardaki diğer göçmenlik uygulama birimleriyle birleştirilmesini, böylece çok daha büyük ve güçlü bir sınır polisliği operasyonunun oluşturulmasını öneriyor.

Diğer öneriler arasında suç ve insan ticareti mağdurlarına yönelik vize kategorilerinin kaldırılması, göçmenlere uygulanan ücretlerin artırılması ve prim ödeyen göçmenlere yönelik başvuruların hızlandırılması yer alıyor.

Cumhuriyetçi Parti'nin programında bu ayrıntıların hepsi tekrarlanmıyor, ancak genel başlıklar benzer: Parti, "Amerikan tarihinin en büyük sınır dışı programını" uygulama sözü veriyor.

Bu fikir Donald Trump'ın seçmenlere sunduğu en önemli fikirlerden biriydi.

Heritage Foundation hakkında

Heritage Vakfı, 1973'teki kuruluşundan bu yana Pensilvanya Üniversitesi tarafından ABD'deki en etkili kamu politikası kuruluşlarından biri olarak derecelendirildi. Bu düşünce kuruluşu ayrıca George W. Bush ve Trump yönetimlerine de danışmanlık yaptı.

İlk olarak, Ronald Reagan'ın göreve başlamak üzere olduğu 1981'de ve sonraki Cumhuriyetçi yönetimler için politika planları üretti. Trump'ın ilk kez başkanlık koltuğuna oturduğu 2016 yılı da dahil olmak üzere, daha sonraki başkanlık seçimleriyle ilgili olarak da benzer belgeler üretti.

Project 2025'e dahil olan çok sayıda kişi Trump yönetiminde çalıştı veya Trump'ın yeniden seçilme kampanyasına yardım etti. Heritage Foundation'daki Project 2025'in eski direktörü olan Dans , Trump döneminde Personel Yönetimi Ofisi'nde personel şefiydi. Yardımcı direktörler Chretien ve Troup Hemenway de Trump yönetiminde çalıştı. Projede adı geçen 34 yazar ve iki editörden en az 25'i Trump döneminde çeşitli görevlerde bulunmuş, birçoğu da başkanlık yönetiminde üst düzey pozisyonlarda bulunmuş.