Putin: ABD ile ilişkilerin iyileşip iyileşmeyeceğini söylemek zor

Washington ve Moskova arasında ülke liderlerinin karşılıklı güvensizliğinden doğan ve yıllar içinde bozulan ilişkiler, ABD Başkanı Joe Biden ile Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin’in dünkü görüşmesinde yeniden ele alındı.

Cenevre’de ABD Dışişleri Bakanı Antony Blinken ve Rus mevkidaşı Sergei Lavrov’un katılımıyla görüşme öncesi bir araya gelen Biden ve Putin’in ikili toplantısı beş saate yakın sürdü.

İkili, ABD ve Rusya ilişkilerinin özellikle son yıllarda bozulmasına yol açan Rus siber saldırıları, Moskova’nın ABD seçimlerine müdahale iddiaları, ABD’nin Rusya’ya yönelik yaptırımları ve Kremlin’in Doğu Avrupa’da NATO askeri müdahalesine yönelik kuşkuları ele alındı. Biden tarafından teklif edilen ikili görüşme ABD tarafından Rusya’yla ilişkilerde yeni bir dönem beklentisi yaratsa da mevcut sorunların çözülmesi için uzun bir yol olduğu görüşü yaygın. 

Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin görüşmeyle ilgili basın toplantısı düzenledi ve özetle şunları söyledi:

"Biden ile siber güvenlik alanında istişarelerin başlatılması konusunda anlaştık. Bu çok önemli.

Ukrayna meselesini çok geniş şekilde olmasa da ele aldık. Biden, Donbass'taki sorunların Minsk anlaşmaları temelinde çözülmesini kabul etti.

Rusya ve ABD büyükelçilerin görev yerlerine dönmesi konusunda Biden'la mutabakat sağladık.

Biden, Stratejik Saldırı Silahlarının Azaltılması Anlaşması'nın (START-3) uzatılması konusunda sorumlu ve zamanında bir karar aldı. Rusya ve ABD'nin stratejik istikrarın sağlanmasında sorumlulukları var.

İki ülke, uzatılan START-3 anlaşmasında yapılacak olası değişiklikleri görüşmeye başlayacak.

Aleksey Navalnıy, Rusya yasalarını ihlal ettiğini biliyordu. Hakkında arama kararı varken Rusya'ya gelen Navalnıy'ın tutuklanmak istediğinden eminim.

ABD'de her gün birileri öldürülüyor, Afganistan'da tek bir atışla yüzlerce kişiyi öldürdüler.

ABD'nin kaynaklarına göre dünyada en fazla siber saldırı ABD'nin siber ortamından gerçekleştiriliyor. Daha sonra Kanada geliyor, ardından iki Latin Amerika ülkesi ve İngiltere var. Rusya, siber saldırıların çıkış noktası olan ülkeler listesinde yer almıyor.

Rusya, ABD sınırları yakınında tatbikat yapmıyor ancak şu anda ABD Rusya sınırları yakınında bunu yapıyor. Dolayısıyla, bu konuda ABD tarafının değil Rus tarafının endişeleri olmalı.

Biden, insan hakları konusunu gündeme getirdi. Bakın, Guantanamo hala daha faal ve uluslararası hukuka, ABD yasalarına, hiçbir şeye uygun değil. CIA'in Avrupa ülkeleri de dahil çeşitli ülkelerde işkence uygulanan hapishaneleri var. Bu nedir? Bu insan hakları mı? Bu salondaki kimsenin insan haklarının bu şekilde korunduğunu kabul edeceğini sanmıyorum.

Biden beni ABD'ye davet etmedi, ben de onu Rusya'ya davet etmedim. ABD ile ilişkilerin iyileşip iyileşmeyeceğini söylemek zor.

Bence Biden'la genel olarak aynı dili konuştuk ancak bu, birbirimizin ruhuna, gözlerine bakmak ve ebedi sevgi ve dostluk yemini etmek zorunda olduğumuz anlamına gelmiyor.

Rusya ve ABD en kısa zamanda stratejik istikrar konusunda kapsamlı ikili diyalog başlatacak, diyalog konuya odaklı ve enerjik bir biçimde yapılacak. Bu diyalog ile gelecekteki silah kontrolü ve riski azaltma önlemlerinin temelini atmayı amaçlıyoruz.

Bence Biden'la genel olarak aynı dili konuştuk ancak bu, birbirimizin ruhuna, gözlerine bakmak ve ebedi sevgi ve dostluk yemini etmek zorunda olduğumuz anlamına gelmiyor.

ABD iç siyasetindeki ruh hallerini bilmiyorum ancak eğer bu zirvenin ardından ABD yeniden yaptırım uygularsa, ilişkilerde yeni bir fırsatı daha kaçırmış oluruz.

ABD'yle ilişkiler hakkında önceden de yanılsamalarım yoktu, siz ise yenileri olup olmadığını soruyorsunuz. Nereden çıkardınız bu yanılsamaları? Hiçbir yanılsama yok ve olamaz.

Sohbetin doğrudan ve açık olmasına, belirlenen konulardan gereksiz diplomatik sapmalar olmasına rağmen biz baskı hissetmedik. Rusya-ABD zirvesinde ne bizim tarafımızdan ne de ABD tarafından baskı uygulandı. Bu anlamsız olurdu, zira insanlar bunun için bir araya gelmiyor."

Biden, pazartesi günü Brüksel’de yaptığı açıklamada Putin’in kabul etmesi durumunda işbirliği yapabilecekleri alanları anlatacağını söylemiş ve “Fakat işbirliğini reddederse ve geçmişteki gibi davranmaya devam ederse, o zaman buna benzer bir şekilde karşılık vereceğiz” demişti.

Görüşmeden önce yaptığı açıklamada Putin, “Rusya-ABD ilişkileri arasındaki sorunlar, en yüksek düzeyde eylem gerektirecek bir şekilde birikti,” yorumunu yaparken, Biden da yüz yüze görüşmenin iki ülkenin “hangi noktalarda ortak çıkarları olduğu, hangi alanlarda işbirliği yapabilecekleri ve öngörülebilir bir ilişki kurması için” daha iyi olduğunu söyledi.