Pandemi bakliyatta büyümeyi ateşledi

Hilal SARI

Son 25 yılda yüzde 5 büyüyen 100 milyar doları aşkın büyüklükteki bakliyat sektörü, COVID-19 pandemisiyle patlama yaşıyor. Talep Nielsen verilerine göre mart ayında %200’ü aşan artışlar kaydetti. Tecrit önlemleri ve besin değeri yüksek gıda ihtiyacı,raf ömrü uzun ve daha uygun fiyatlı bir seçenek olması nedeniyle bakliyat satışlarını dünya genelinde ciddi oranda hızlandırdı. Uluslararası Bakliyat Konfederasyonu’nun (GPC) dün sektör yöneticileriyle gerçekleştirdiği yuvarlak masa toplantısında bu ivmenin bu yıl ve gelecekte de güçlenerek devam edeceği vurgulandı.

Korumacı politikalar artacak

Küresel bakliyat sektörünün yöneticilerini buluşturan webinerde genel değerlendirmelerden biri ülkelerin gıda güvenliği endişeleriyle gıda tedariğinde dışa bağımlılığı azaltacak adımlar atmaya devam edecek olması. Sektör uzmanları, COVID-19’lu bir dünyada devlet alımlarının artacağını, çiftçi destekleri, gümrük vergileri veya ticaret bariyerleriyle devlet müdahalelerinin devam etmesini öngörüyor.

GPC toplantısında paylaşılan verilere göre sektörde son birkaç yılda 8 bin 500 bakliyat içerikli ürün lansmanı gerçekleşirken, evde yeme bakliyat tüketimindeki artışta genel itici güç oldu.

Fiyatlar bu yıl %20 yükselebilir

AGT Gıda ve Malzemeler Başkanı Hüseyin Arslan’a göre “kriz geleneksel tüketimi artıracak, 2020 boyunca bakliyat fiyatlarını yüzde 20 yukarı çekecek ve evde tüketimin artması nedeniyle 2021’de de tüketimde yüzde 10 artacak”. Etkinliğe katılan Agrocorp kurucusu Vijay Iyenyar da, Hindistan’ın sektör için en önemli ülke olduğuna dikkat çekerek, “Hindistan korumacı politikalar izliyor, fiyatların artmasına izin verecek çünkü bu çiftçiyi ve yatırımları da destekleyen bir trend” değerlendirmesini yaptı.

Türkiye tekrar ihracatçı olabilir

İhracat sınırlamalarına rağmen Kanada, ABD ve Avustralya’nın sürdürülebilir tedarikçiler olarak öne çıktığına dikkat çeken Hakan Agro YKB ve CEO'su Hakan Bahçeci de dahil tüm katılımcılar bir konuda hem fikir; bakliyat ticaretinde dengeler değişiyor.

Üretimin Orta Asya’dan diğer bölgelere kayacağını öngördüklerini belirten Hakan Bahçeci, “Türkiye’nin bölge için tedarikçi olarak rolü artacak. Mısır da rekabete giriyordu ama hükümetin bakliyat ihracatına getirdiği kısıtlama bunu engelledi” diye konuştu. Bakliyatta üretimin tüketimi karşılama oranının Türkiye için yüzde 85 olduğunu belirten Bahçeci, hükümetin bakliyat üreticilerini destekleyen yeni politikalarıyla Türkiye’nin tekrar ihracatçı konuma döneceğini öngördü.

Gıda Fütüristi Tony Hunter: Depolama yerine gıda teknolojilerine yatırım yapın

Dünyanın en büyük gıda fuarı Gulfood’un pandemi sürecine ilişkin başlattığı ‘Kara Kuğuyu Evcilleştirmek’ seminer dizisinde gıda sektörünün pandemi sürecine ve sonrasına nasıl hazırlanması gerektiği tartışıldı. Webinerde konuşan gıda fütüristi Tony Hunter, ülkelerin ve şirketlerin 12 aylık alımlar yapmasını eleştirerek “Milyarlarca dolar depolama maliyeti yerine gıda teknolojilerine ayrılmalı. Kriz sonrası normale dönüş diye birşey yok. COVID-20 veya COVID-25 görebiliriz. Sektör hızlı olmalı ve hızın tanımı değişecek” dedi.

Tarım ve besicilikte otomasyon şart İş gücü yoğun olan ‘et sektörünün’ ciddi risk altında olduğuna dikkat çeken Hunter, milyonlarca sütün çöpe gittiğini, milyonlarca tavuğun gömülmek zorunda kaldığını söyledi. Gıdada yatırımın dağıtımdan üretime kayması gerektiğini belirten Hunter “Tarım ve besicilikte otomasyona geçilmeli. Ülkeler 10 yılı düşünerek gıda güvenliğine ilişkin yatırımlar yapmalı. Teknolojiler zaten mevcut, bunlar ölçeklendirilmeli. Yüz milyonlarca hatta milyarlarca dolar yatırım gerek ama bu rakamlar sektörün büyüklüğüne göre devede kulak ” diye konuştu.