IMF: Salgın 3,3’lük küresel büyümeyi riske soktu

Hilal SARI

IMF salgının yayılmaya devam etmesinin küresel ekonomideki iyileşme için bir risk olduğunu ve büyüme için keskin aşağı yönlü riskler taşıdığını söyledi. Kuruluş Riyad’da gerçekleşecek G-20 Maliye Bananları ve Merkez Bankası başkanları zirvesi öncesinde hazırladığı “G-20 İzleme Notu”nda Çin’in Sars’taki gibi bu büyük aksamaların ardından büyümesinde ciddi bir hızlanma olacağını belirtiyor. Fakat salgın kontrol altına alınamaz ve daha da uzun sürerse IMF’ye göre küresel büyüme de risk altında. Bu nedenle bu yıl dipten dönmesi beklenen küresel ekonomi için kuruluş tarafından öngörülen yüzde 3,3’lük büyüme öngörüsü de kırılgan bir durumda. Salgın endişeleriyle güvenli liman altın ise Ocak 2013’ten bu yana görmediği bir düzey olan 1.621,90 dolara kadar yükseldi.

‘Belirsizlik yeni normal oluyor’

IMF’nin raporunda, “Çin’deki büyüme koronavirüsün yayılmasıyla kesintiye uğradı ve yükselen birçok pazarla gelişen ekonomilere yönelik beklentiler yaşam standartlarını geliştirmek için çok zayıf kaldı. Orta vadede, büyümenin tarihi ortalamaların altında kalması öngörülüyor. Görünüm üzerindeki aşağı yönlü riskler hakim olmaya devam ediyor” ifadeleri yer aldı. IMF’nin web sitesinde bir blog paylaşımı yapan IMF Başkanı Kristalina Georgieva ise “Belirsizlik yeni normal haline geliyor” diyerek salgın gibi bazı belirsizliklerin karar vericilerin kontrolünde olmadığına dikkat çekti. Öte yandan kuruluş ‘siber saldırıların, Ortadoğu’daki jeopolitik gerilimlerin ve ABDÇin ticaret savaşlarında bir kırılmanın da kısa süreli küresel ekonomik iyileşme için risk olduğunu’ vurguluyor.

Küresel ekonomiye 1.1 trilyon dolara mal olabilir

Birleşik Krallık merkezli danışmanlık kuruluşu Oxford Economics, dün itibariyle 2 bin 130 kişinin hayatını kaybettiği koronavirüs salgınının Çin dışında salgına dönüşmesi halinde küresel ekonomiye 1.1 trilyon dolara mal olacağını öngörüyor. Kuruluş, önceki gün yayınladığı raporda salgının Asya dışına yayılmasının küresel GSYH’yi yüzde 1.3 aşağı çekeceği konusunda uyardı ve bunun 1.1 trilyon dolarlık gelir kaybı anlamına geleceğini söyledi. Kuruluşun küresel ekonomik modellemelerine göre Çin’deki fabrika kapatmaların şimdiden dünyaya ‘soğuma etkisi’ yapıyor ve Uzak Doğu’dan parça ve nihai ürün tedarik eden büyük şirketler zorlanıyor. Çin için 2020 büyüme beklentisini yüzde 5,4 olarak açıklayan kuruluş, salgının Asya’da yayılması halinde küresel ekonominin ise yüzde 0.5 düşüşle 400 milyar dolar azalacağını öngörüyor. Öte yandan kredi derecelendirme kuruluşu Fitch ise salgının en çok Hong Kong ve Moğolistan ekonomilerini vuracağını, Singapur’un da en çok etkilenecek ekonomiler arasında olduğunu belirtti. Yatırım bankası Goldman Sachs ise piyasaların koronavirüs salgınını hafife aldığını belirterek hisse piyasalarında bir düzeltme riskinin yüksek olduğunu öngörüyor.

Çin KOBİ’lerinde tehlike çanları

Capital Economics ise karantinaların ve şirket kapamalarının özellikle KOBİ’ler genelinde kitlesel işten çıkarmalara ve ücret kesintilerine neden olabileceği konusunda uyarıyor. Kuruluş borsaya kota şirketlerin yüzde 85’inin altı aydan uzun bir süre yükümlülüklerini yerine getirebilecek fonlara sahip olduğunu, fakat Çin kentlerindeki istihdamın yarısını sağlayan binlerce KOBİ’nin çalışan çıkartmak zorunda kalabileceğini söyledi. Capital Economics iki Çinli üniversitenin 1000 KOBİ ile yaptığı araştırmaya göre KOBİ’lerin üçte birinin bir ay içinde nakit sıkıntısına gireceği konusunda uyardı. The Guardian’ın yer verdiği başka bir ankete göre ise özel şirketlerin yüzde 40’ı üç ay içinde nakite sıkışacak.

‘Kimyada kartlar yeniden dağıtılacak’

Çin’in salgın nedeniyle yeni yıl tatilini uzatmasının ardından yeniden eski haline dönmesinin zor olduğunu söyleyen MKS DevO Kimya Yönetim Kurulu Başkanı Korgün Şengün, “Sektördeki maliyetler göz önünde bulundurulduğunda, dünyadaki bütün ülkelerin Çin’in üretimine mahkum olduğu da bir gerçek” dedi. Çin’in 2003 yılında tüm dünyadaki kimya üretimi yüzde 5 iken 2018 yılında bu oranın yüzde 36’ya çıktığını hatırlatan Şengün koronavirüs ile dünyadaki kimya sektörünün seyrinin değişiğine dikkat çekerek “Tüm dünyada kimya sektörü için kartların yeniden dağıtılacağını söyleyebiliriz” şeklinde konuştu

Güney Kore’de ‘süper bulaştırıcı’ vaka

Güney Kore’de ise 61 yaşında bir kadının 2,5 milyon nüfuslu Daegu kentinde katıldığı bir kilise etkinliğinde virüsü onlarca kişiye bulaştırdığı düşünülüyor. Shincheonji kilisesi mensubu 1,001 kişiye kendilerini karantinaya almaları söylendi. Kiliseye giden kişilerin 90’ında ise hastalık semptomları gözlemlendi. Ülkedeki vaka sayısı dün itibariyle 81’e yükseldi ve hükümet Dünya Sağlık Örgütü ile yakın iletişimde. Kentte tüm anaokulları ve halk kütüphaneleri kapatıldı. Alışveriş merkezleri ve sinema salonlarının ise boşaldığı belirtiliyor. 8 Mart’ta gerçekleşecek ünlü K-pop sanatçılarının yer aldığı bir konser ise ertelendi. Çip üreticisi Hynix ise bir stajyerinin virüs taşıyan bir hasta ile temas etmesinin ardından 800 çalışanını önlem amaçlı ev karantinasına gönderdi. Buna paralel tahliyeler başlayan cruise gemisi Diamond Princess’ta ilk iki ölüm gerçekleşti.

Adidas’ın satışları yüzde 85 düştü
250 milyar dolar büyüklükteki spor giyim sektörü de koronavirüs salgınından ciddi şekilde etkileniyor. Alman spor giyim markaları Adidas ve Puma da salgın kurbanı. İki rakip şirket de en önemli pazarlarından biri olan Çin’de salgın nedeniyle birçok mağazasını kapatmak orunda kalan Adidas 25 Ocak’tan bu yana satışlarının geçen yılın aynı dönemine göre yüzde 85 düştüğünü belirtiyor. Dünyanın ikinci büyük spor giyim markası ‘kayda değer sayıda’ mağazasını da kapatmak zorunda kaldı. Puma da Çin’deki mağazalarının yarısından fazlasını kapatmak zorunda kalmış. Şirketin CEO’su “Tabii ki salgından olumsuz etkilendik” diyor. Asya, spor giyim üretiminin de önemli bir kısmını gerçekleştiriyor. 2018 yılında 409 milyon çift spor ayakkabının beşte biri Çin’de gerçekleşmiş.