Endüstriyel metal çıkışta

Hilal SARI

Ekonomilerdeki 'yeniden açılma’ sinyalleri endüstriyel metal fiyatlarında yükseliş başlattı. Uzmanlar, yeniden açılmanın metal fiyatlarındaki hareketin en önemli etkeni olduğunu vurgulayarak, birçok ülkede salgının zirve noktasını atlatmış olduğu yönündeki beklentinin de fiyatları desteklediğini ifade ediyor. Yılbaşından nisana kadar genel bir düşüş eğiliminde olan endüstriyel metallerde, ay başından bu yana nispi bir yükseliş gözlemleniyor. Peru ve Şili’deki arz sorunları sonrası Çin’in alternatif kaynaklara yönelmesiyle ülkenin bakır konsantre ithalatı martta geçen yıla göre yüzde 1,03 yükselerek 1,78 milyon tona ulaştı.

Bakır altı haftanın zirvesinde

Londra Metal Borsası (LME) 3 ay vadeli bakır fiyatı cuma günü yüzde 2,5 yükselişle 5.269 dolar/ ton seviyesine kadar yükselerek 17 Mart’tan bu yana en yüksek düzeyi gördü. Sonrasında ise bakır tekrar düşüşe geçerek günü yüzde 0,41 düşüşle 5.139 dolardan kapattı. En çok işlem gören Şangay Vadeli İşlemler Borsası haziran vadeli bakır cuma günü yüzde 2,6 yükselerek 6.058 dolara kadar yükseldi. Sonrasında hafif gerileyerek günü yüzde 1,6 artıda kapattı.

Alüminyumda dipten dönüş

Yılbaşından bu yana düşüş seyrinde olan alüminyumda da 8 Nisan’dan bu yana yükseliş var. Yıl başında 1.810 dolar/ton düzeyinde olan LME 3 ay vadeli alüminyum, 8 Nisan’da 1.455 dolar/ton dip seviyesini gördükten sonra cuma günü 1.514 dolardan kapandı. Araştırma şirketi Antaike verilerine göre Çin’in birincil alüminyum talebi 22 Nisan ile biten son 30 günde 150 bin ila 200 bin ton arttı. Öte yandan talep düştüğü halde üretimi devam eden alüminyum fiyatlarında düşüş öngören uzmanlar da var.

Çinko 2 bin dolara yaklaştı

Uluslararası Alüminyum Enstitüsü’ne göre küresel alüminyum üretimi ilk çeyrekte yüzde 2,1 yükseldi. Körfez ve Latin Amerika ülkelerinde artış yüzde 10’un da üzerinde fakat Avrupa ve Çin dışı Asya’daki düşüşlerle birlikte artış yüzde 2,1’de dengeleniyor. Uzmanlara göre talepte kesinlikle böyle bir artış olamayacağı ortada.

Çinkoda ise bu yılın dip seviyesi mart sonunda görüldü. LME 3 ay vadeli çinko fiyatı 24 Mart’ta 1.815,50 dolar/ton düzeyinden kapanırken, nisanda yükselerek 1.958 dolara kadar yükseldi. Haftanın ilk gününde çinko 0,56 yükselişle 1.883 dolardan işlem gördü.

Yunnan eyaleti metal stokluyor

Çin’in Yunnan eyaletinin şirketlere destek olmak için salgın sonrası 800 bin ton baz metal stoklayacağını duyurması da fiyatları kısa vadede destekleyen bir gelişme oldu. Yunnan, en büyük bakır, alüminyum, çinko ve kalay üreticilerinin bulunduğu eyalet. Yapılan açıklamaya göre, eyalet yönetimi 141,22 milyon dolarlık stok alımı yapacak. Stok alımı önerisi, Çin’in Demir Dışı Metal Sektörü Derneği’nden gelmiş. Çin dünyanın en büyük metal tüketicisi ve küresel bakır tüketiminin yaklaşık yarısı Çin’de gerçekleşiyor.

Alman metalcilerin çoğu krizde Alman metal işçileri sendikası IG Metall, cuma günü yaptığı açıklamada temsil ettiği şirketlerin yüzde 77’sinin krizde veya tamamen kapalı olduğunu açıkladı. Bu oran, kurumun Paskalya öncesi açıkladığı anket sonucuna göre yüzde 10’luk bir artışa işaret ediyor. IG Metall’den yapılan açıklamada “Araç üretiminde devam eden kriz ve geniş çaplı üretim durdurmalarının diğer sektörler üzerinde de ciddi etki yaptığı çok açık. Şirketler için durum endişe verici” ifadeleri yer aldı.

ARZDAKİ SORUNLAR, TALEP ARTIŞINDAN ÖNCE DÜZELİR

Yaşanan gelişmelere paralel, Peru ve Şili gibi bazı üretici ülkelerde COVID-19 önlemleri de arz tarafında baskı yaratıyor. BMO Analisti Colin Hamilton, Çin verilerinin harika olmasa da iyi olduğunu fakat arz tarafında baskıların arttığını belirtiyor. Reuters’a göre Çin bakır sektöründe fason işçilik maliyetleri çok sert bir düşüş trendinde. BMO’dan Hamilton, “Arzdaki bozulmalar metale olan talep iyileşmeden önce azalabilir, bu da fiyatları düşürür” derken bakırın 4.400 doların altına düşmesinin çok mümkün olmadığını belirtiyor. Bu arada Kanadalı Teck Resources da Antamina bakır madeni operasyonlarını askıya aldığını da hatırlatalım.

Perulu bakır üreticisi sevkiyata başlıyor

Peru’lu maden şirketi MMG Ltd, cuma günü yaptığı açıklamada Las Bambas tesisinden bakır konsantre sevkiyatlarının bu hafta başlayabileceğini söyledi. Şirket bu tesiste fors majör (mücbir sebep) ilan ederek üretimi durdurmuştu. Bakır fiyatlarındaki yükseliş bu haberle yavaşladı.

DÜNYA BANKASI ÖNGÖRÜLERİ KARAMSAR

Dünya Bankası’nın nisan ayı Emtia Piyasaları Görünüm Raporu’nda metal fiyatlarının 2020 genelinde yüzde 13,2 düşeceği öngörülüyor. Dünya Bankası Metaller ve Mineraller Fiyat Endeksi 2020 ilk çeyrekte önceki çeyreğe göre yüzde 4,7 düştü. İlk çeyrekte tek yükselen endüstriyel metal demir cevheri olurken, Dünya Bankası’na göre bunun nedeni Avustralya ve Brezilya’daki arz yanlı sorunlar. Öte yandan çelik tesisleri COVID-19’da madenler kadar olumsuz etkilenmemiş ve üretime devam edebilmişti. Fakat küresel zayıf talep nedeniyle demir cevheri de dahil tüm endüstriyel metallerde yıl geneli için düşüş öngörülüyor. Kuruluş bu yıl alüminyum fiyatlarının yüzde 10,2; bakır fiyatlarının yüzde 13,5; demir cevheri fiyatlarının yüzde 9,4; kurşun fiyatlarının yüzde 14,9; nikel fiyatlarının yüzde 17,3.; kalay fiyatlarının yüzde 15,9; çinko fiyatlarının yüzde 25,5 düşeceğini öngörüyor.

Talebe ilişkin her kötü haber fiyatları düşürüyor

Talebin zayıflayacağına dair her gelişme, son birkaç haftada endüstriyel metal fiyatlarındaki yükselişi frenledi. Petrol fiyatlarındaki çöküş ya da Gilead’ın umut vadeden ilacına Çin’den gelen olumsuz analizler, endüstriyel metallerde de fiyatları aşağı çeviren etkenler oldu. Tüm sektörlerde olduğu gibi endüstriyel metaller de sağlık tarafındaki gelişmeleri, toplam talebe etkisi nedeniyle yakından takip ediyor.