Çip darboğazı araç fiyatlarını yükseltecek

HİLAL SARI

Otomotiv sektörü, hem pandemi, hem çip darboğazı hem de Süveyş Kanalı’nın kapanması sonucu tedarik zincirlerinde yaşanan aksamalarla zor günler geçiriyor. Tüketici elektroniğine olan talepteki keskin artış, çip yatırımlarında patlamaya neden olurken, darboğaz nedeniyle her gün bir üretici daha fabrikasını durduruyor. Ancak bu durum küresel otomotiv sektörünün satışlarının can damarı otomotiv bayiilerine giden araç miktarını da düşürüyor ve sektör analistleri arzdaki sıkışmanın araç fiyatlarını artıracağını, bayilerdeki mevcut model sayısının azaltacağını ve teslim sürelerini de uzatacağını tahmin ediyor.

Bayilerde stok yetmeyecek

Dünya genelinde otomobil bayileriyle görüşen Wall Street Journal gazetesi, sektör yöneticilerinin ve bayilerin 2021 yılına stokları yenileyerek başlamayı umduğunu, ancak parça eksikleri ve üretim kanallarında yaşanan aksamalar nedeniyle tüketicilerin “daha az model, daha yüksek fiyatlar ve daha uzun bekleme süreleri” ile karşı karşıya kalacağını yazdı. ABD’de bayiler bu yılın en önemli zorluklarından birinin yeterli stok bulunduramamak olduğunu aktarıyor. Wards Intelligence verilerine göre Şubat 2021’de sevkiyatta olan veya bayilere gönderilen toplam binek araç sayısı, 2020 yılının aynı dönemine göre yüzde 27 düştü ve 2,7 milyona geriledi. Pickup kamyonetlerde ise bu oran yüzde 50’ye yaklaştı. Özellikle crossover ve SUV modellerinin darboğazdan etkilenirken, Wards Intelligence, Jeep’in Wrangler ve Chevrolet’nin Tahoe modellerinde stokların geçen yıla göre sırasıyla yüzde 43 ila 70 düştüğünü aktarıyor.

İlk çeyrekte 61 milyar dolar zarar

Sadece ilk çeyrekte, aralarında Ford, General Motors, Honda, Mitsubishi, Nissan, Toyota ve Volkswagen’in de olduğu otomotiv devlerinde yaşanan kesintilerin araç üretimi 1 milyon adet düşürmesi öngörülüyor. İlk çeyrekte sektörün maddi kaybının ise 61 milyar dolar olduğu tahmin ediliyor. Ford krizin 2021 karından 2,5 milyar dolar eriteceğini öngörürken, GM krizin 2021 karından 2 milyar dolar düşürmesini bekliyor.

Test aracının satışına izin verdi

Bronco Sport modelinde hem çip hem de diğer tedarik zinciri sıkışmaları nedeniyle darboğaz yaşayan şirket, bayilerdeki test araçlarının erken satışına izin verdi. Normalde bayideki bir aracı 4 aydan önce veya 4 bin mil (yaklaşık 6,5 km) yapmadan satılmasına izin vermeyen Ford, bayilerine gönderdiği bir mektupta, satışın bu koşullar olmadan da gerçekleşmesine izin verdi. Ayrıca araca olan talebin, mevcut arzın üzerinde olduğunu gören bazı bayilerde modelin fiyatına 10 bin dolar zam yapıldığı da belirtiliyor.

Stellantis ve Çinli Nio da bant durduranlara katıldı

Çin’in elektrikli araç üreticilerinden Nio ve Fiat Chrysler Automobiles - PSA Group birleşmesinden oluşan yeni dev Stellantis de çip darboğazı nedeniyle üretimi durduranlar kervanına katıldı. Stellantis Kuzey Amerika’daki beş fabrikasında bu hafta üretim yapamayacak: Kanada’da iki, Meksika’da bir ve ABD’de iki fabrika çipte devam eden darboğaz nedeniyle duracak. Çin’in elektrikli araç pazarını domine eden Nio da Hefei fabrikasında beş iş günü üretim yapamayacaklarını açıkladı ve ilk çeyrek üretim öngörüsünü 1.000 adet düşürdü.

Bazı modellere çipi sonradan takacaklar

Üreticiler darboğazın arza etkisini en aza indirebilmenin yolunu ararken, Ford Kuzey Amerika’da bazı modellerde çip gereken elektronik modelleri “daha sonra takılmak üzere” üretmeyi planlıyor. Caranddriver.com haberine göre şirket F-150 kamyonetlerinde ve Edge SUV’lerinde belirli bir sayıdaki üretimi çip gerektiren modülleri daha sonra monte edecek şekilde yapacak. Daha önce kâr marjı daha düşük modellerden çipleri yönlendirerek pickup üretimlerini sürdüren GM, Ford ve Stellantis de son haftalarda araçları çip olmadan üretip sevkiyatları beklemek üzere park edeceklerini söyledi.