Çin'den Hindistan'a kaçıyorlar

Hilal SARI

Yatırımcılar Çin’in teknoloji sektörü üzerindeki baskılarının yarattığı endişelerle Hindistan’a yöneliyor. Çinli teknoloji devi Alibaba ve sosyal medya devi Tencent gibi şirketlerin hisselerinde büyük kayıplara yol açan otorite kısıtlamaları dijital çağın yükselişinde yatırımlarında destinasyonu Çin’den Hindistan’a kaydırıyor. Çin otoritelerinin teknoloji şirketlerine açtığı bir savaş gibi de görülen bu regülasyonların temelinde rekabete aykırı davranışlar, veri gizliliği ihlalleri ve servetin dağıtılması gibi konu başlıkları yatıyor. Alibaba’nın finans teknolojileri kolu Ant Group’un dev halka arzı bu regülasyonların en önemli hedefl erinden biriydi. New York Borsası’nda haziran ayında ilk halka arzını gerçekleştiren araç çağırma uygulaması Didi de IPO’dan sadece iki gün sonra açılan veri güvenliği soruşturmasıyla piyasa değerinin beşte birini kaybetti. Soruşturma hala devam ediyor ve Didi’nin hisseleri IPO fiyatının yüzde 40 altında.

Teknoloji devlerine yeni tekel cezaları endişeleri perçinledi

Çin’den teknoloji devlerine gelen yeni cezalar, bu süreci daha da hızlandırabilir. Yatırımcıların endişelerini perçinleyen son gelişme ise Çinli otoritelerin dün aralarında Alibaba, Baidu ve JD.com gibi teknoloji devlerine 43 satın alma anlaşmasını otoritelere bildirmedikleri için her birine yasadaki maksimum ceza olan 78 bin dolar ceza vermesi. Çin’in Tekelle Mücadele Yasası’nda en eskisi 2016 tarihine dayanan bu tür anlaşmaları bildirmemenin en yüksek cezası 500 bin Çin yuanı (78 bin dolar).

Çin startup halka arzlarıyla toplanan fonlar 2021 yılında yedi yıl aranın ardından ilk kez düşüş kaydetmeye hazırlanıyor. Öte yandan Hindistan’daki teknoloji startupllarının halka arzıyla toplanan sermaye yıl başından bu güne 2,6 milyar doları bulmuş. Bu da geçen yılın toplamına göre yüzde 550’lik bir sıçramaya denk geliyor.

Goldman Sachs Asya Pasifik varlık stratejisti Timothy Moe’nin ifadeleriyle “Çin yatırımcı ilgisi ve odağı bakımından nefes alınacak alan bırakmadı. Ancak Çin (teknoloji yatırımlarında) eski canlılığını yitirdikçe yatırımcıların Hindistan gibi alternatifl ere olan ilgisinde bir ivme oluştu.”

Yatırımlarda 1 dolar Çin’e, 1,5 dolar Hindistan’a

Risk sermayesine ilişkin önemli yayınlardan Asian Venture Capital Journal’ın haberine göre eylül ile biten çeyrekte Çin teknoloji sektörüne yapılan her 1 dolarlık yatırıma karşılık Hindistan’ın teknoloji sektörüne 1,5 dolar gitti. Büyüme evresindeki startuplara Hindistan 2020’nin ilk yarısında 2 milyar doların altında yatırım alırken, bu rakam 2021’in ilk yarısında yüzde 287 artışla 6 milyar dolara yaklaştı. 2021 yılında Hindistan’daki tüm halka arzlarda toplanan meblağ ise 10,5 milyar dolar. Yani IPO yatırımlarının yüzde 60’ı teknoloji startupları. Çin’in büyüme evresindeki teknoloji startuplarına olan yatırımlarda ise ölçek daha büyük olsa da artış hızı aynı dönemde yüzde 118 oldu. Geçen yılın ilk yarısında Çin startuplarına 5 milyar doların üzerinde yatırım gelirken, bu yılın ilk yarısında bu rakam 15 milyar dolara yaklaşıyor.

Financial Times’ın görüştüğü birçok yatırımcı hala Çin’de varlıkları bulunduğundan anonim şekilde “fonlarını Çin’den Hindistan’a yönlendirdiklerini” belirtiyor. Asya genelinde yatırımları bulunan B Capital Group’tan Kabir Narang son 12 ayda dünyanın her yerinde yatırımcıların Çin’deki regülatör kararlarına göre yatırımlarını yeniden şekillendirdiğini aktarıyor.

Hindistan’ın en büyük startuplarından biri olan araç çağırma uygulaması Ola’nın CEO’su da Çin’in teknoloji şirketlerine açtığı savaştan Hindistan’ın büyük fayda sağlayabileceği görüşünde.

Sensex yüzde 25 yükselirken Shanghai SE yerinde saydı

Hindistan’ın teknoloji hisselerinin de ağırlıklı işlem gördüğü gösterge borsa endeksi Sensex bu yıl başından bu yana yüzde 25 yükselerek Asya’nın en iyi performanslarından birini kaydetti. Ancak Çin’in Shanghai SE Bileşik endeksi aynı dönem içinde sabit kaldı.

Dev Paytm halka arzında hayal kırıklığı

Hindistan’ın bugüne kadarki en büyük halka arzı olması beklenen ve Çinli teknoloji devi Alibaba’dan ve Japon risk resmayedarı SoftBank’tan yüzmilyonlarca dolar yatırım alan ödeme teknolojileri startup’ı Paytm’in 2,5 milyar dolarlık rekor IPO’sunda hissenin halka arz sonrası yüzde 30’a yakın düşmesi, bazı uzmanlara göre Hindistan start-up sektörünün aşırı ısındığı şeklinde yorumlara da neden oluyor. Hindistan’ın teknoloji sektörüne ilginin ne süreyle devam edeceği belirsiz. Perşembe günü 85,1 milyon hisse satışıyla 2,47 milyar dolar sermaye toplayan dijital ödemeler platformu IPO sonrası yüzde 27 düştü. Alibaba’nın finans teknolojileri kolu Ant Group’un 37 milyar dolarlık IPO’su bir yıl önce Çinli otoritelerce engellenmişti. Alibaba Paytm’in de en büyük yatırımcısı.