Avrupa ekonomisinde ikinci dalga izleri

Avrupa genelinde hastaneler yeni COVID-19 vakaları nedeniyle dolarken ve can kayıpları hızla artarken, kıta genelinde ekonomiler de dördüncü çeyrekte tekrar daralma görülebileceğinin sinyalini veriyor. IHS Markit tarafından yayınlanan Euro Bölgesi öncü satınalma yöneticileri endeksi (PMI) verileri kasım ayında yeni kısıtlamalarla birlikte yönünü tekrar aşağı çevirerek altı ayın en düşük düzeyine geriledi.

Kasım ayı öncü bileşik PMI ekimdeki 50,0 düzeyinden 45,1’e neredeyse beş puanlık bir düşüş yaşadı. Kısıtlamaların en çok vurduğu hizmet sektöründe daralma imalat sektörüne göre daha sert. Hizmetler PMI’da da düşüş 5 puanın üzerinde; endeks ekimdeki 46,9 düzeyinden kasımda 41,3’e geriledi. Geçtiğimiz aylarda hizmete göre çok daha güçlü seyreden imalat sektöründe de kaydade

ğer bir yavaşlama gözlemleniyor. Euro Bölgesi imalat PMI kasımda üç ayın en düşüğüne geriledi ve ekimdeki 54,8 düzeyinden 53,6’ya geriledi.

Almanya’da faaliyet büyümesi beş ayın en düşüğünde

Almanya’da Euro Bölgesi’nin aksine ekonomik faaliyetler büyümeye işaret eden 50’nin üzerindeki alanda kaldı ancak büyüme temmuzdan bu yana en düşük hıza geriledi. Kıtanın en büyük ekonomisinde öncü bileşik PMI kasımda ekimdeki 55,0 düzeyinden 3 puan düşüşle 52,0’ye geriledi. Hizmetler ise Almanya’da daralmaya başladı ve hizmetler PMI ekimdeki 49,5 düzeyinden kasımda 46,2’ye geriledi. İmalat PMI ise ekimdeki 58,9 düzeyinden kasımda 57,9’a gerileyerek iki ayın en düşük düzeyine indi.

IHS Markit raporunda imalat ve hizmetler arasındaki makasın yeni siparişleri de olumsuz etkilediğine dikkat çekilerek, tüketicilerin hizmet sektöründe sadece kısıtlamalar nedeniyle değil aynı zamanda endişeli olmaları sebebiyle daha az harcama yaptıkları belirtildi. İmalatta ise Almanya özelinde ihracattaki büyümeye bağlı yavaşlayan bir büyüme gözlemlendi. ISH Markit Direktör Yardımcısı Phil Smith kısıtlamaların Almanya ekonomisinde yıkıcı bir etki yaptığını, ancak imalat sektörünün özellikle de Asya bölgesine yapılan satışlardaki büyüme sayesinde daha dirençli olduğunu belirtiyor.

Fransa’da ise öncü bileşik PMI ekimdeki 47,5 düzeyinden kasımda 39,9’a kadar geriledi. Ülkenin tüm endeksleri ( bileşik, hizmetler ve imalat) daralma bölgesine girerken, hizmetler 46,5’ten 38,0’e gerileyerek altı ayın en düşüğünü, imalat PMI 51,3’ten 49,1’e gerileyerek yine altı ayın en düşüğünü gördü. IHS Markit ekonomisti Elliot Kerr, kısıtlamaların mart-nisan aylarında uygulanan ilk karantinalar kadar yıkıcı bir etkisi olmadığına dikkat çekerek ekim sonunda başlayan yeni tecritin özel sektör faaliyetlerinde bir daralmaya neden olmasının kaçınılmaz olduğunu belirtiyor.

Brexit müzakerelerinde hala uzlaşıya varamayan ve birlikten anlaşmasız şekilde çıkma ihtimali yükselen İngiltere’de de durum farklı değil. Ekonomik faaliyetler altı ayın sert düşüşünü kasımda kaydediyor. İmalat büyümesine rağmen, hizmetlerdeki daralma bileşik PMI verisini ekimdeki 52,1 düzeyinden daralma alanındaki 47,4’e düşürdü. Hizmetler PMI 51,4’ten kasımda 45,8’e düşerken, imalat PMI 53,7’den 55,2’ye yükselerek üç ayın en yüksek imalat büyümesine işaret ediyor.

KOBİ için "Amazon'suz Noel" çağrısı

Yılın son çeyreğine girerken Avrupa ekonomilerinde perakende satışlar da tüketicilerin harcamalarında kesin bir düşüş olabileceği sinyali veriyor. Şimdi yönetimler özellikle KOBİ’ler için hayati önem taşıyan Noel tatili döneminde birçok şirket ve kasabadan gelen “Noel’den önce açılalım” talebine rağmen, kısıtlamaları sürdürmeyi planlıyor. Fransa Sağlık Bakanı Olivier Véran insanların Noel’i ailesiyle geçirmesine izin vermek istediklerini söyleyerek zaruri olmayan mağazaların 27 Kasım’dan itibaren açılmasına izin verilmesini doğru bulmadığını belirtiyor. Ülkede hükümet Amazon’la bir anlaşma yaparak “satışlarımızı online’a kaybediyoruz” diyen esnaf için “Kara Cuma” indirim etkinliklerinin bir hafta geciktirilmesinde ve 4 Aralık’a ertelenmesinde anlaştı. Paris Belediye Başkanı Anne Hidalgo ve STK’lar “Amazonsuz Noel” anlamına gelen ve #ChristmasWithoutAmazon etiketiyle bir kampanya da başlattı. Almanya’da yeni kısıtlamalar öncesinde bile eylül perakende satışları ağustostaki yüzde 1,8’lik aylık artışın ardından yüzde 2,2 düşmüştü. 2019 Eylül’e göre ise satışlar yüzde 6,5 artıdaydı.