Asya’nın zeytinyağı iştahı artıyor

Özellikle gelişmiş ve gelişmekte olan pazarlarda sağlıklı beslenme bilincinin yükselişte olması ve doğal yollarla üretilmiş gıdalara yönelik talebin artması zeytinyağı pazarını büyütüyor. Yıllık üretimin 3 milyon ton olduğu pazarda son 10 yılda ticaretin ise yüzde 30 civarında arttığı görülüyor. Yıllık 1 milyon ton ihracatı yapılan zeytinyağında Asya’dan gelen talebin giderek güçlendiği görülüyor ve araştırmalar gelecek 10 yılda 20 milyar dolarlık bir büyüklüğe erişmesi beklenen pazarda Asya ülkelerinin piyasa oyuncuları için önemli fırsatlar sunacağı ortaya koyuyor.

Asya-Pasifik ve Ortadoğu’da tüketim artıyor

Sağlık bilinci ve refah düzeyindeki artışla birlikte beslenme alışkanlıkları değişmeye başlayan Asya’da zeytinyağı tüketimi artıyor. Pazar araştırma şirketi Mordor Intelligence'a göre, Asya-Pasifik zeytin pazarının 2020'den 2025'e kadar yıllık %4,2 büyüme oranı kaydetmesi bekleniyor. Mordor, sağlık yararları nedeniyle tüketicilerden gelen artan talebi karşılamak için bölgenin zeytinyağı pazarının hızla büyüyeceğini öngörüyor. Küresel zeytinyağı pazarının büyüklüğünün gelecek 7 yıl içinde 16 milyar doların üzerine çıkacağını öngören Fortune Business Insight yaptığı sektör analizinde, en büyük pazarın AB olmayı sürdüreceğini fakat en hızlı büyümenin Asya Pasifik’te gerçekleşmesini bekliyor. Persistence Market Researh tarafından yayınlanan araştırmada da, 2030 yılında küresel pazarın büyüklüğünün 20 milyar dolara ulaşacağı belirtiliyor ve yine en hızlı talep artışının Asya’dan geleceği vurgulanıyor. Araştırmada özellikle Asya Pasifik bölgesinin önümüzdeki yıllarda piyasa oyuncuları için umut verici fırsatlar sunacağının altı çiziliyor. Raporda, Avrupa küresel zeytinyağı üretiminin yüzde 60'ından fazlasını oluştururken, Ortadoğu ve Afrika pazar payının yüzde 30 olduğu hatırlatılıyor. Bu nedenle, bu bölgeler, küresel zeytinyağı pazarına yeni girenler için en çekici alanlar olarak gösterilirken, Asya’da ise Çin ve Hindistan pazarların yüksek büyüme potansiyeline sahip olduğu tahmin ediliyor.

Hindistan’da talep 10 yılda 4’e katlandı

Örneğin Japonya’nın 2017/18’de yıllık 55 bin 500 ton olan ithalatı 2019/20’de 75 bin tona çıktı. Aynı dönem içinde Çin’in alımları 38 binden 46 bine yükselirken, Suudi Arabistan’ın 33 bin 500’den 34 bin 500, Avustralya’nın 31 binden 32 bine çıktı. Malezya ve Singapur’da da zeytinyağı giderek artan bir pazara sahip. Ancak Malezya’da özellikle üst düzey gelir grubunun tercih ettiği zeytinyağı, hediye olarak alınan bir ürün. Hindistan da önemli zeytinyağı pazarları arasında yerini almaya başladı. Hindistan Zeytinyağı Birliği’ne göre 2009 yılında ithalatı sadece 2 bin 700 ülkenin alımları 2019 yılında dörde katlanarak 11 bin 700 tona çıktı.

Türkiye’nin hedefi ABD pazarı

Türkiye’nin en önemli ihracat pazarları arasında ABD yer alıyor. Bunun haricinde Suudi Arabistan, Japonya, Birleşik Arap Emirlikleri, Almanya, Avustralya, İsrail, Kanada ve Brezilya öncelik sıralamasına üst sıralarda yer alan diğer ülkeler. Fransa, İspanya ve İtalya da önem taşıyan ancak son yıllarda Türkiye’nin ihracatının gerilediği ülkeler. Bu pazarlar arasında özellikle İspanya ve İtalya oldukça yoğun üretimlere sahip olduğundan dolayı bu pazarlarda önemli bir varlık göstermek zor fakat bu ülkeler diğer pazarlara erişim açısından Türkiye’nin büyümek istediği rotalar olarak. Sektör temsilcileri buralara ihracatın artırılması için markalaşma ve pazarlama konusunda adımlar atılması gerektiği uyarısı yapıyorlar.

Dünya tüketim verileri incelendiğinde zeytinyağında yaklaşık 3 milyon tonluk bir tüketim söz konusu. Dünya tüketiminin yarısı İspanya, İtalya, ABD ve Türkiye tarafından gerçekleştiriliyor. Tüketim-üretim verilerinin karşılaştırılmasında en fazla açığın olduğu ülkeler ABD, İtalya, Fransa, Çin ve Suudi Arabistan olarak gözlemleniyor. Özellikle ABD’nin tüketimine kıyasla hemen hemen hiç üretmemesi, ülkenin bu üründe tamamen dışa bağımlı olduğunu işaret ediyor.

Küresel üretim 3.12 milyon tona çıkacak

2020/21 döneminde küresel zeytinyağı üretiminin 3 milyon 119 bin ton olması bekleniyor. Stratejik analist Juan Vilar tarafından önde gelen 9 zeytin üreticisi ülkenin temsilcilerinin yaptığı bir konferansta ortaya konan beklentilere göre, lider İspanya’nın 1.63 milyon ton üretime ulaşacağı, İtalya’nın 270 bin ton, Yunanistan’ın 240 bin ton ve Türkiye’nin 180 bin ton üretim yapacağı tahmin ediliyor. Diğer büyük üreticiler arasında 140 bin ton ile Fas, 130 bin ton ile Tunus ve 120 bin tonla Portekiz geliyor. Zeytinyağı tüketimine bakıldığında ise Avrupa 1.7 milyon tonla başı çekecek. Amerika’da tüketimin 573 bin ton olması, Asya’da ise yaklaşık 385 bin ton civarında olacağı tahmin ediliyor. Afrika’da 270 bin ton ve Okyanusya ülkelerinde 83 bin ton tüketim öngörülüyor.