ABD’de oylar kullanılmaya başlandı! Yeni başkan nasıl seçilecek?

Amerikalılar Joe Biden’ın ardından bir sonraki ABD başkanını seçmek üzere sandık başına gidiyor. Oy kullanma işlemleri başladı.

Doğu eyaletlerinde oylama Türkiye saatiyle 14.00 itibariyle kullanılmaya başlandı. Diğer eyaletler de 14.30 itibariyle sandık başına gitmeye başladı. Erken oy verenlerle birlikte şu ana kadar 80 milyondan fazla seçmenin oyunu kullandığı belirtiliyor.  

Oy verme gününde Harris ve Trump başa baş gidiyor

Oy verme işleminin başlamasından önce açıklanan son anketlerde iki adayın başabaş olduğu görülüyor. Real Clear Politics (RCP) adlı haber portalında yer alan son 14 anketin ortalamasına göre, hem Harris hem de Trump yüzde 48,5’la oy verme gününe başa baş girdi. Son sözü seçmen söyleyecek.

Oy verme işlemi TSİ gece 03.00’e kadar devam edecek

Sandıklardaki oy verme işlemi Türkiye saatiyle gece 03.00’e kadar devam edecek. Bu saatten sonra oy verme işlemi sona erecek ve sayım işlemine geçilecek.

Tüm dünyanın gözü ABD’de

ABD seçimi tüm dünyada yakından izleniyor. Piyasalarda da başkanlık seçimleri fiyatlanırken, sonuçlar hem para piyasalarını hem de emtiaları etkileyecek. Peki, ABD başkanlık seçimi nasıl yapılacak? Sistem nasıl işliyor? İşte ABD seçimleri ile ilgili bilmeniz gerekenler…

ABD seçim rehberi: Kimler oy kullanabiliyor?

18 yaş ve üzerinde olan her ABD vatandaşı her dört yılda bir yapılan başkanlık seçimlerinde oy kullanma hakkına sahip olur.

ABD başkanlık seçimlerinde sistem nasıl işliyor?

Seçimleri kazanan, ülke genelinde en çok oyu alan aday olmayabiliyor. İki aday da 50 eyalette düzenlenen seçiciler kurulu seçiminde yarışıyor. 

Sandığa giden seçmenler, kayıtlı oldukları eyaletin Seçiciler Kurulu'na göndereceği delegeleri, delegeler de başkan ve başkan yardımcısını seçiyor.

Her eyalet, kısmen nüfusa bağlı olarak belirli sayıda seçici kurul oyuna sahip. Toplam 538 oy söz konusu ve 270 ya da daha fazla oy alan aday kazanmış oluyor. 

İki eyalet hariç, tüm eyaletlerde seçimi kazanan aday tüm delegeleri de kazanmış oluyor. Maine ve Nebraska'da ise adayların aldığı oy oranına göre eyaletin delegeleri paylaştırılıyor. 

Eyaletlerin çoğu bir partiye ya da diğerine meyilli oluyor. Bu nedenle genellikle her iki adayın da kazanabileceği bir düzine kadar eyalete odaklanılıyor.

Önemli olan delege sayısı olduğundan ülke genelinde en fazla oyu kazanan adayın başkan seçilemediği durumlar da oldu.

 Bunun son örneği 2016'da yaşandı. Demokrat Parti'nin başkan adayı Hillary Clinton, ülke genelinde Cumhuriyetçi Parti'nin adayı Donald Trump'tan 3 milyon daha fazla oy almasına karşın yeterli delege sayısına ulaşamadığı için seçilemedi.

Kongre'nin yeni üyelerini de seçecekler

Tüm dikkatler başkanlığı kimin kazanacağı üzerinde olacak, ancak seçmenler oy pusulalarını doldururken aynı zamanda yasaların çıkarıldığı Kongre'nin yeni üyelerini de seçecekler.

Kongre, 435 sandalyenin tamamının seçileceği Temsilciler Meclisi ve 34 sandalyenin yarışacağı Senato'dan oluşuyor.

Cumhuriyetçiler şu anda harcama planlarını onaylayan Temsilciler Meclisi'ni kontrol ediyor. Hükümetteki önemli atamaları oylayan Senato ise Demokratların elinde.

 Bu iki meclis yasaları geçiriyor ve her iki mecliste de iktidar partisinin başkanla aynı fikirde olmaması halinde Beyaz Saray'ın planları üzerinde bir kontrol işlevi görebilir.

Seçim sonuçları ne zaman belli olacak?

Genellikle seçim gecesi seçimin galibi ilan ediliyor. Ancak 2020'deki seçimde tüm oyların sayılması birkaç gün sürdü.

Yeni başkan göreve ne zaman başlayacak?

Seçimden sonraki dönem, eğer bir başkan değişikliği varsa, geçiş dönemi olarak biliniyor. 

Bakanlar da dahil olmak üzere yeni yönetimin oluşması ve yeni dönem için planlar yapması için geçen süreyi ifade ediyor.

Başkan Ocak ayında Washington’daki Kongre binasının merdivenlerinde düzenlenen yemin töreniyle resmen göreve başlıyor.