ABD başkanını seçiyor! Seçmen oy kullanmak için sandık başına gidiyor

Tüm dünya ABD'de yapılacak seçimlere kilitlendi. Seçmen bugün sandık başına gidiyor. Demokrat Parti adayı Kamala Harris ve Cumhuriyetçi Parti adayı Donald Trump arasındaki yarış sonunda ABD’yi gelecek dört yıl kimin yöneteceği belli olacak.

Sandıkta oy kullanma işlemi bugün başlayacak

Her eyalette sandıkların açılış ve kapanış saatleri farklılık gösteriyor. ABD’nin doğusundaki New Hampshire eyaletindeki bir kasabada gece yarısı sandıklar açılırken, Vermont'un bazı bölgelerinde seçmenler saat 05.00'te (TSİ 13.00) oy kullanmaya başlayacak. Sandıkların sabah 06.00-08.00 arası açılması bekleniyor.

Ülke genelinde ilk sandıklar 5 Kasım akşamı doğu saati ile 18.00 (TSİ 6 Kasım 02.00) itibariyle kapanmaya başlayacak. Sandıkların tamamı TSİ 6 Kasım sabahı saat 08.00 civarında kapanacak.

Anketler başkanlık yarışının son derece çekişmeli geçtiğini gösteriyor ve sonuçlar ne kadar yakın olursa, sonucun öğrenilmesi de o kadar uzun sürecek.

Sandıkların kapanmasından sonraki saatler ve günlerde eyaletler, haber kuruluşlarının kazananları tahmin etmek için kullandığı resmi olmayan sonuçları yayınlamaya başlayacak. Eyaletler oy sayımları tamamlanıp onaylanana kadar kazananları ilan etmeyecek.

Medya kuruluşları son başkanı 4 gün sonra duyurmuştu

2020'de Associated Press ve diğer haber kuruluşları Joe Biden'ın başkanlığı kazandığını seçimlerden dört gün sonra duyurmuştu. O zaman en uzun süren salıncak eyaletler bu yıl da yavaş olabilir: Pensilvanya, Arizona ve Nevada.

Salıncak eyaletler seçim sonucunu belirleyecek

ABD’de bulunan toplam 50 eyaletin 43’ünü her seçimde neredeyse aynı parti, belirgin bir farkla kazandı. Seçimde küçük oy farkıyla partiler arasında el değiştirebildikleri için "salıncak" olarak adlandırılan 7 kritik eyalet, ABD başkanlık seçimlerinin aritmetiğini belirleme özelliğine sahip. Buna göre ABD'de başkanın kim olacağını 337 milyonu aşkın nüfusun yalnızca yüzde 18'ine ev sahipliği yapan eyaletler karar vermiş oluyor.

En fazla oyu alan değil, en fazla delegeye ulaşan kazanır

Şu ana kadar yaklaşık 75 milyon kişi oy kullandı. Analistler seçim sonuçları salıncak eyalet denilen 7 eyaletin yani Arizona, Georgia, Michigan, Nevada, Kuzey Carolina, Pensilvanya ve Wisconsin’in belirleyeceğini belirtiyor. 270 delegeye ulaşan adayın başkanlığı kazandığı ABD'de, salıncak eyaletlerin toplam 93 delegesi bulunuyor. Pensilvanya nüfusu itibarı ile en çok delegeye sahip salıncak eyalet. 19 Seçiciler Kurulu delegesi ile rekabete sahne oluyor. Nevada ise salıncak eyaletler arasında 6 sandalye ile en az delegeye sahip. ABD’de, en fazla oyu alanın değil, en fazla delegeye ulaşan adayın başkan olmasını sağlayan Seçiciler Kurulu (Electoral College) yöntemi işliyor. Buna göre her eyaletin belli bir delege sayısı var. O eyaletteki oyların çoğunluğunu alan parti, delegelerin tamamına sahip oluyor. Ülke genelindeki 538 delegenin salt çoğunluğu olan 270’e ulaşan aday başkanlık seçimini de kazanmış oluyor.

Çekişmeli eyaletlerde son durum ne?

The Hill ve Decision Desk HQ (DDHQ) tarafından yapılan anket ortalamalarına göre, bu 7 eyaletin altısında iki aday arasındaki fark yüzde 2'nin altında.

ABD genelindeki anketleri derleyen Real Clear Politics (RCP) adlı haber platformunda yer alan son ulusal anket ortalamalarına göre Trump ülke genelinde 0.3 puanla önde götürüyor. Salıncak eyaletlerde demokrat aday Harris, Michigan ve Wisconsin'de, cumhuriyetçi aday Trump ise Pensilvanya, North Carolina, Georgia, Arizona ve Nevada'da az farkla üstün görünüyor.

Harris ve Trump kampanyalarının son saatlerinde genç erkeklerin oylarını kazanmak için çabalarını artırdı.  Trump'ın genç erkek seçmenler arasındaki gücü, kampanyanın son aylarında tekrarlanan bir anlatı haline gelmişti. Anketörler, bu destekçilerin bir kısmının eski başkanı desteklemeyebileceği konusunda uyarmıştı.

ABD seçim sonuçları ne zaman belli olacak?

Seçim sonuçlarının netleşmesi eyaletten eyalete değişiklik gösterecek. Kimi eyaletlerde ilk gece sonuçların netleşmesi beklenirken bazı kritik eyaletlerde sonuçların duyurulması çok daha uzun bir zaman alabilir. Kuzey Carolina'nın seçim gecesi sonuçların neredeyse tamamının açıklaması beklenirken Wisconsin, seçim günü posta yoluyla ve yüz yüze erken oy pusulalarını saymaya başlayacak ve büyük ilçelerinden sonuçlar gece yarısından sonra gelebilecek.

Georgia bazı sonuçları sandıklar kapandıktan kısa bir süre sonra açıklayacak ancak Atlanta'ya ev sahipliği yapan Fulton County'de sonuçların açıklanması daha uzun sürebilir. Nevada'da oylama büyük ölçüde posta ile yapılıyor ve seçim gününden sonra gelen oy pusulalarının sayılmasına izin veriliyor.

Pensilvanya yasa gereği, seçim gününe kadar posta ile gelen oy pusulalarını işleyemiyor ve posta ile gelen oy pusulalarının fiili sayımı sandıklar kapanana kadar başlayamıyor.