Dünya metal ticaretinde kurallar baştan yazılıyor
Pandemiyle birlikte dünya ticaretinde kartlar deyim yerinde ise yeniden karılıyor. Hemen her sektör için geçerli bu kural. 1.1 trilyon dolarlık global işlem hacmi ile büyük bir ticaretin döndüğü metal sahasında özellikle devletlerin koruma politikaları ön plana çıkmaya başladı.
Dünya genelinde metal ürünleri ticareti geçen yıl 1,1 trilyon dolara yakın gerçekleşti. Bu tutar, sektörü en büyük ticaret değerine sektörlerden biri yapıyor.
Dünya genelinde en fazla ticareti yapılan metal ürünü 677 milyar dolar ile demir-çelik ürünleri. Onu alüminyum ve bakır izliyor.
Sektörün ilk 5 ihracatçı ve ithalatçı ülkesi şöyle:
Ticaretin büyüklüğü ve sektörün ihracatçı/ithalatçı ülkelerin ekonomilerindeki etkisi nedeniyle, dış ticaretine en fazla zorluk getirilen sektörlerin başında da metal ürünleri geliyor. Global Trade Alert verilerine göre 2008 Küresel Krizinden bu yana dünya genelinde ticareti sınırlandırmaya yönelik 5800’e yakın devlet müdahalesi içinde birinci sırada 891 önlem ile demir, çelik ve diğer metal ürünleri geliyor.
Türkiye’nin metal ihracatı
2019’da Türkiye’nin metal ve metal ürünleri ihracatı yüzde 7,2 gerileme ile 22 milyar dolar oldu. Bunun 13 milyar 857 milyon dolarını ihracatı yüzde 10,6 azalan çelik, 8 milyar 122 milyon dolarını binde 5 artan demir ve diğer metallerin ihracatı oluşturdu. 2020’nin ilk 8 ayında ise demir ve demir dışı metallerin ihracatı yüzde 5’e yakın düşüşle 5 milyar 126 milyon dolar, çelik ihracatı yüzde 16,1 gerileme ile 7,9 milyar dolar oldu.
2019’da Akdeniz İhracatçı Birlikleri bağlı firmalar tarafından yapılan ihracat, demir ve demir dışı metallerde yüzde 23 artışla 606 milyon dolar, çelikte yüzde %0,9 azalış ile 1 milyar 872 milyon dolar olmuştu.
Bu yılın ilk 8 ayında ise demir ve demir dışı metallerde yüzde 2, çelik ihracatında yüzde 27,8 düşüş var.
ABD TEDARİKTE ÇİN’E ALTERNATİF ARIYOR
ABD Pazarı
ABD dünyanın en çok metal ithal eden ülkesi. 66 milyar dolara yakın demir-çelik, 22 milyar dolardan fazla alüminyum ithal ediyor. İthalatın ürünlere göre dağılımı şöyle:
2019’da gerçekleştirdiği 108 milyar dolarlık metal ithalatının ülkelere göre dağılımında çevre ülkeler öne çıkıyor. Ancak Çin, Almanya, Kore ve pek çok ülke ABD’ye ciddi tutarlarda metal ihracatı yapıyor. ABD’nin metal ürünleri ithalatının çok büyük bir kısmını demir-çelik, alüminyum ve bakır oluşturuyor.
Demir-Çelik
Demir-çelikte en büyük tedarikçiler arasında Çin, Kanada, Meksika ve Tayvan var. 2019’da 66 milyar dolara yaklaşan ithalat içinde Türkiye’den yapılan ithalat yaklaşık 470 milyon dolardı.
Bakır
2019’da 10 milyar dolara yakın bakır ithalatı yapan ülke en çok ithalatı Şili, Kanada ve Meksika’dan yapıyor. Türkiye’nin ABD’ye bakır ihracatı ise 35 milyon dolar.
Alüminyum
22,3 milyar dolar alüminyum ithalatında aslan payı 7 milyar dolar ile Kanada’nın. Onun yanı sıra Çin, BAE ve Meksika diğer önemli tedarikçilerden. Türkiye ise ABD’ye bu üründen 300 milyon dolara yakın ihracat yapıyor.
METALİN GLOBAL EKONOMİLERE HASSASİYETİ SÜRECEK
2020’de Durum Metal fiyatları, diğer malların fiyatlarına göre küresel ekonomik konjonktüre çok daha duyarlı. Ekonomideki yavaşlama, canlanma, ya da covid-19 gibi bir kriz fiyatlarda büyük dalgalanmalara neden olabiliyor. Bu sene de öyle oldu. Salgın pek çok ürünün fiyatında ciddi düşüşlere neden oldu. Bu da ihracatçıların gelirlerini azaltırken, ithalatçıların da faturalarının düşmesini sağladı.
ABD’nin 2020’nin ilk 7 ayında metal ürünleri ithalatında yüzde 20 gerileme var. 2019’un ilk 7 ayında 66 milyar dolar olan ithalat bu yıl 53 milyar dolara inmiş durumda. İthalattaki düşüşte hem mal fiyatlarındaki düşüş, hem de talepte miktar olarak gerilemenin etkisi var. Bu iki etki birleştiği için sadece ABD pazarında küresel ölçekte metal ticareti önceki yıllara göre daha zayıf seyrediyor.ABD’nin metal ithalatının en çok gerilediği tedarikçilerin başında Rusya, Brezilya, İtalya, Hindistan gibi ülkeler var. Türkiye’den yapılan ithalat ise yüzde 5 geriledi.
Türkiye’den ithalatın diğer ülkelere göre çok daha az gerilemesinin temelinde demir-çelik ithalatındaki artış var. 2019’un 7 aylık döneminde 47 milyon dolar olan ithalat, bu yıl 159 milyon dolara çıktı.
Demir-Çelik ihracatındaki artışın ana nedeni, ABD’nin Türkiye’nin de aralarında olduğu bazı ülkelerden yapılan ithalata getirdiği ek verginin kaldırılması. Bu nedenle 2019’da gerileyen ihracatımız, yeniden artışa geçti.
Veriler ABD’nin, AKİB üyelerinin en gözde pazarlarından biri olmadığını gösteriyor. Bölgedeki firmaların büyük kısmı Orta-Doğu ve Avrupa ülkelerine ihracat yapıyor. ABD’nin bölge ihracatındaki payı yüzde 3 civarında. Ancak pazarın mevcut büyüklüğü ve gelecek yıllarda canlı kalacak talep AKİB bünyesindeki firmaların ABD pazarını da önceliklendirmesi gereğine işaret ediyor.