Çin’de inşaat patlaması demir cevherini şekillendiriyor

Çin ekonomisinin COVID-19 krizi sonrasında açıkladığı dev teşvik paketleri birçok emtiada olduğu gibi demir cevheri piyasasında da fiyatların şekillenmesinde en önemli faktör oldu. Çin’de inşaat sektöründe yaşanan patlama ve imalatın canlanması, yılın ikinci çeyreğinde arz sıkıntısıyla yükselişe geçen küresel demir cevheri fiyatlarını son 6.5 yılın en yüksek seviyelerine taşıdı. Yüksek kaliteli demir cevheri yüzde 62 Fe Çin’de 130.17 dolar/tonu gördü. ABD vadeli işlemlerinde de 128 doların üzerine çıktı. Ocak 2014’ten bu yana en yüksek seviyeleri test eden fiyatlarda bu yılki artış yüzde 41’i buldu. Üretimin artacağı beklentisiyle son birkaç gündür gevşediği görülen fiyatların, genel olarak gücünü koruması bekleniyor.

Ocak-Ağustos döneminde ithalatı yüzde 11 arttı

Çin’in demir cevheri alımlarına ilişkin veriler fiyatlarda Çin faktörünü açıklıyor. Ülkenin temmuz ayındaki demir cevheri ithalatı geçen yılın aynı dönemine oranla yüzde 5.8 artarak 112.65 milyon ton oldu. Ağustos ayındaki ithalat da 100 milyon tonun üzerinde. Ocak-Ağustos döneminde Çin’in ithalatı, geçen yılın aynı dönemine oranla yüzde 11 artarak 760 milyon ton olarak gerçekleşti. Bu ay da ithalat gücünü koruyor. Brezilya, ayın ilk haftası Çin’e günde 2 milyon ton ihracat yaptığını bildirdi.

Analistler, demir cevheri fiyatlarının Çin etkisiyle 100 doların üzerinde kalmaya devam edeceğini düşünüyor. Çin’in 2021- 2025 ekonomik kalkınma planında yüzde 5.5 büyüme hedefi belirlemesi bekleniyor. 2015-2020 planındaki yüzde 6.5’lik GSYH artışı hedefinin altında kalmakla birlikte, ülkenin şu anki ekonomik büyüklüğü göz önüne alındığında yeni hedef GSYH’ye her yıl 750 milyar dolar eklenmesi anlamına geliyor. Bu da Çin’in her yıl Suudi Arabistan ya da İsviçre’nin tamamı kadar büyümesi demek. Ekonomik faaliyetlerin önemli bir bölümü ise altyapı, konut ve ulaşım gibi çelik yoğun endüstrilere yönlendirilecek. Demir cevheri kullanımında artışı tetikleyecek bu eğilimin başladığını veriler ortaya koymaya başladı bile. İnşaattaki canlanmanın önemli bir göstergesi olan vinç satışları ocak-ağustos döneminde yüzde 51.3 artarak 21 bin adede yaklaştı.

Bank of America ve Citi fiyat tahminlerini yükseltti 

 Citi analistleri de ülkede çelik talep artışına ilişkin beklentilerini yüzde -1’den yüzde 1-2 seviyesine revize etti. Kuruluş fiyatların ise yılın geri kalanında bu seviyelerde kalamayacağını ancak 100-120 dolar gibi güçlü bir aralıkta tutunmaya devam edeceğini öngörüyor. 2021’de ise fiyatların ortalama 110 dolar olacağını tahmin ediyor.                 

Bir diğer finans kuruluşu Bank of America da kısa vadede fiyatlarda bir düşüş görülebileceğini fakat 2024 yılına kadar fiyatlarda genel olarak çıkış trendinin hakim olacağını düşünüyor. Banka, 2020 için ortalama fiyat beklentisini ton başına 86 dolardan 96.70 dolara yükseltti. 2021 beklentisini 71.30 dolardan 85 dolara yükselten kuruluş, 2022 tahminini de 65 dolardan 75 dolara revize etti. 2023 için fiyat tahminini 65.10 dolardan 71.70 dolara güncelleyen Bank of America 2024 tahminini 65.10 dolardan 68.50 dolara çıkardı.             

Brezilya ve Hindistan’da üretim artışı sürecek

 Brezilya'da ise demir cevheri üretiminin düşük işletme maliyetleri ve büyük projeler sayesinde 2019 sonrasında güçlü bir toparlanma göstereceği umuluyor. Ülkenin, Çinli çelik üreticileri tarafından giderek daha fazla tercih edilen yüksek kaliteli demir cevheri üretiminden destek alacağı ve bu yıl 416 milyon ton olan üretimin 2029 yılında 546 milyon tona çıkacağı tahmin ediliyor.           

Çin'in demir cevheri üretiminin ise sıkılaştırılan çevre düzenlemeleri nedeniyle yüksek maliyetli operasyonların devre dışı bırakılmasıyla önümüzdeki yıllarda gerileyeceği düşünülüyor. Ülkedeki üretiminin bu yılki 840 milyon tondan 2029 yılına kadar muhtemelen 791 milyon tona inebileceği belirtiliyor. Yavaşlayan çelik üretimine paralel olarak Çin'in demir cevheri ithalatının da önümüzdeki yıllarda yavaşlaması bekleniyor. Hindistan'da ise düşük tenörlü cevherlere yönelik ihracat vergilerinin kaldırılması ve kapatılan madenlerinin yeniden açılmasına olanak sağlayacak olan ruhsat alımını kolaylaştıran yasal düzenlemelerin yardımıyla demir cevheri üretiminin hızlanacağı beklentisi hakim. Raporda, ülkenin demir cevheri üretiminin bu yılki 194 milyon tondan 2029'da 216 milyon tona çıkacağı tahmin ediliyor.

FITCH SOLUTIONS RAPORUNA GÖRE GELECEK 10 YILDA KÜRESEL ÜRETİMDE ORTALAMA ARTIŞ BEKLENTİSİ YÜZDE 2

Araştırmalar demir cevheri üretiminde gelecek 10 yıl içindeki büyümenin, geçtiğimiz 10 yıldaki büyümenin gerisinde kalabileceğine işaret ediyor. Finansal risk yönetimi ve analiz şirketi Fitch Solutions küresel demir cevheri üretiminin, Brezilya'daki madenlerin genişlemesi ve Hindistan'da üretimin güçlenmesine karşın gelecek yıllarda daha mütevazı bir şekilde büyüyeceğini söylüyor. Fitch Solutions tarafından hazırlanan bir rapora göre, bu yıl üç milyar ton olacağı tahmin edilen küresel demir cevheri üretiminin 2029’da 3,7 milyar tona ulaşması bekleniyor. Bu, on yıl boyunca ortalama yüzde 2'lik bir büyüme oranına ve önceki on yılın yüzde 3.4'lük büyüme oranına kıyasla yavaşlamaya işaret ediyor. Rapora göre, Avustralya'da demir cevheri üretimindeki artış, önceki on yıldaki yüzde 9.2'lik büyümeye kıyasla yıllık ortalama yüzde 0.7 seviyesine inecek.